مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR) چیست؟ بررسی CSR استارباکس

مسئولیت اجتماعی شرکت یا Corporate social responsibility یک مدل تجاری و مفهومی گسترده است. این مفهوم به عملکرد مسئولانه‌ی شرکت‌ها در قبال خود، جامعه و محیط‌زیست می‌پردازد. کسب‌وکارهای مختلف با استفاده از برنامه‌های CSR، فعالیت‌های بشردوستانه و یا داوطلبانه به جامعه خدمت کرده و هم‌زمان برندشان را تبلیغ می‌کنند.

با انجام مسئولیت اجتماعی شرکت، که شهروندی شرکتی هم نامیده می‌شود، آگاهی خود را از میزان تأثیرگذاری‌شان بر همه جنبه‌های جامعه، (اقتصادی، اجتماعی و محیطی و غیره) اعلام می‌کنید.

تعریف مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR)

اصطلاح مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها (CSR)، به شیوه‌ها و سیاست‌های اطلاق می‌شود که علاوه بر در نظر گرفتن منافع یک شرکت، بر رشد و پیشرفت جامعه تمرکز دارند. ایده اصلی CSR این است که، شرکت‌ها علاوه بر به حداکثر رساندن سود و افزایش درآمدشان، باید به اهداف اجتماعی نیز توجه کنند. مسئولیت اجتماعی شرکت، مفهومی گسترده است که بسته به نوع شرکت و زمینه فعالیت آن‌ها، به اشکال مختلفی تقسیم می‌شود. مشاغل از طریق برنامه‌های CSR، می‌توانند برند خود را تقویت کرده و به‌طور هم‌زمان در جهت رشد و منفعت جامعه، قدمی مؤثر بردارند.

CSR به همان اندازه که برای جامعه مهم است، برای یک شرکت نیز اهمیت دارد. فعالیت‌های CSR باعث ایجاد پیوندهای قوی میان کارکنان و شرکت‌ها شده و نقش مؤثری را در تقویت روحیه آن‌ها ایفا می‌کند. همچنین CSR، به کارکنان و کارفرمایان کمک می‌کند تا میزان ارتباطشان با جهان پیرامون را افزایش دهند.

یک شرکت به‌منظور ایجاد مسئولیت اجتماعی، ابتدا باید در برابر خود و سهامدارانشان مسئول و پاسخگو باشند. به همین دلیل است که CSR در درجه اول، جزء استراتژی‌هایی است که شرکت‌های بزرگ از آن‌ها استفاده می‌کنند. هرچه شرکتی شناخته‌شده‌تر و موفق‌تر باشد، نقش بیشتری را در تعیین استانداردهای اخلاقی (میان مشاغل، رقبا و صنعت خود) ایفا می‌کند. کسب‌وکارهای کوچک و متوسط هم برنامه‌های CSR ایجاد می‌کنند؛ اما معمولاً به‌اندازه شرکت‌های بزرگ دیده نمی‌شوند.

نمونه‌های CSR

به‌طورکلی هر عملی که باهدف منفعت رسانی به جامعه صورت می‌گیرد، می‌تواند جزئی از CSR باشد. مهم‌ترین نمونه‌های مسئولیت اجتماعی شرکت:

فعالیت‌های محیط‌زیستی

اقدامات داوطلبانه کارکنان شرکت‌

فعالیت در امور خیریه و کمک به سازمان‌های خیریه

مسئولیت اجتماعی شرکت (CSR) چه تأثیری دارد؟

CSR تأثیرات مشهودی دارد. به عنوان مثال، بسیاری از شرکت‌ها اقداماتی را در جهت بهبود شرایط زیست‌محیطی (مانند استفاده از منابع تجدید پذیر) انجام داده‌اند؛ و یا در جهت از بین رفتن شیوه‌های غیراخلاقی (مانند کار کودکان و برده‌داری) تلاش کرده‌اند. همان‌طور که گفتیم، برنامه‌های CSR عموماً در بین شرکت‌های بزرگ رواج دارد، اما مشاغل کوچک نیز از طریق برنامه‌های با مقیاس کوچک‌تر (مانند کمک به خیریه‌های محلی و یا حمایت از رویدادهای محلی) در جهت پیشرفت جامعه‌ی خود تلاش می‌کنند.

دلایل به کارگیری CSR

با استفاده از CSR هویت برند خوبی را به مخاطب عرضه می‌کنید. بیشتر مصرف‌کنندگان از کسانی خرید می‌کنند که می‌خواهند دنیا را به جایی بهتر تبدیل کنند. وقتی به مشتریان و کارمندانتان نشان دهید که در قبال جامعه خود احساس مسئولیت می‌کنید، پاسخ‌های مثبت‌تری را از هر دو گروه دریافت خواهید کرد. این‌گونه هم راندمان کاری بالاتری خواهید داشت و هم بیشتر می‌فروشید. رضایت و وفاداری مشتری را هم جلب می‌کنید.
 

 
بسیاری از شرکت‌ها، CSR را به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از فعالیت‌های خود در نظر می‌گیرند و معتقدند که مشتریان، بیشتر جذب برندهای می‌شوند که از نظر اخلاقی پیشرو هستند. بنابراین، فعالیت‌های CSR می‌تواند بخش مهمی از روابط عمومی شرکت‌ها را تشکیل دهد. بااین‌وجود، برخی از بنیان‌گذاران شرکت‌ها، تنها به دلیل اعتقادات شخصی خود در CSR مشارکت می‌کنند.

دستورالعمل های مسئولیت‌های اجتماعی‌ شرکت‌ها

سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO)، در سال ۲۰۱۰ مجموعه‌ای از استانداردهای اختیاری را برای کمک به اجرای مسئولیت‌های اجتماعی‌ شرکت‌ها منتشر کرد. این استانداردها  تنها به ارائه توصیه و راهنمایی‌های لازم CSR می‌پردازد (به دلیل آنکه ماهیت CSR بیشتر کیفی است تا کمی).

این دستورالعمل مفهوم مسئولیت اجتماعی را توضیح می‌دهد و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا اصول CSR را به اقدامات عملی تبدیل کنند. این استاندارد برای تمامی سازمان‌ها صرف‌نظر از فعالیت، اندازه و موقعیت آن‌ها در نظر گرفته‌شده است. همچنین از آنجایی‌ که بسیاری از ذینفعان اصلی از سراسر جهان در توسعه ISO 26000 مشارکت داشته‌اند می‌توان آن را یک اجماع بین‌المللی تلقی کرد.

نمونه‌ای از مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها: شرکت استارباکس

Starbucks مدت‌هاست که به دلیل احساس مسئولیت اجتماعی و تعهد به پایداری و رفاه جامعه، به یک برند محبوب تبدیل شده است. استارباکس از زمانی که فعالیت خود را آغاز کرد، به CSR اهمیت می‌داد. بر اساس گزارش جهانی تأثیر اجتماعی در سال ۲۰۲، این شرکت به نقاط عطف زیر دست یافته است:

• تأمین قهوه از منابع ۱۰۰ درصد اخلاقی
• ایجاد یک شبکه جهانی از کشاورزان و کاشت ۱۰۰ میلیون درخت برای آن‌ها تا سال ۲۰۲۵
• پیشگام در ساختن ساختمان سبز در تمام فروشگاه‌ها
• صرف میلیون‌ها ساعت برای انجام خدمات اجتماعی
• ایجاد برنامه‌های دانشگاهی و اختصاص وام‌های دانشجویی برای کارمندان

 
به علاوه این شرکت قصد دارد که تا پایان سال ۲۰۲۱، ۵ هزار مجروح جنگی و ۱۰هزار پناهنده را استخدام کند، تأثیرات منفی زیست‌محیطی لیوان‌های پلاستیکی‌اش را کاهش دهد و کارمندانش را در فرایندهای محافظت از محیط‌زیست به کار گیرد. این شرکت همچنین در کمک به درمان و بهبود همه‌گیری ویروس کرونا هم پیشگام بوده است.

نتیجه گیری

مسئولیت اجتماعی شرکت یا Corporate social responsibility به سیاست‌گذاری‌های درون‌سازمانی در جهت بهبود، رشد و پیشرفت جامعه اطلاق می‌شود. فعالیت‌های زیست‌محیطی، خیریه و داوطلبانه، مهم‌ترین CSRها هستند. مسئولیت اجتماعی شرکت به همان اندازه که برای جامعه مهم است، برای یک شرکت نیز اهمیت دارد. با استفاده از CSR هم به جامعه خدمت کرده و هم استراتژی‌های برندینگ را تقویت می‌کنید.