سرور ویپ چیست؟ راهنمای کامل راه اندازی VoIP Server

سرور ویپ (VoIP Server) هسته اصلی ارتباطات دیجیتال و مرکز تماس را شکل داده است. برخلاف تلفن‌های سنتی، با کمک این راهکار می‌توان از شبکه‌های IP برای ارائه خدمات صوتی، تصویری و پیامرسانی کمک گرفت؛ به همین علت است که استفاده از سرور ویپ برای کلیه کسب‌وکارها (فارغ از ابعاد آن‌ها) ضروری است.

سازمان‌ها با کمک این سرور می‌توانند ارتباطات یکپارچه را تجربه کرده و هزینه‌های خود را کاهش دهند. با توجه به اهمیت این موضوع، ما در این مقاله به سراغ معرفی جامع سرور ویپ رفته‌ایم. اگر شما هم درباره این حوزه کنجکاو هستید، حتماً تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

سرور ویپ چیست؟

سرور ویپ (Voice over Internet Protocol)، راهکاری است که مدیریت ارتباطات صوتی، تصویری و داده‌ای را روی بستر شبکه‌های IP برعهده دارد. این سرور، در واقع هسته مرکزی سیستم VoIP است و وظیفه پردازش، مدیریت نشست‌ها، مسیریابی تماس، انتقال رسانه (صدا و تصویر) و احراز هویت کاربران را برعهده دارد. برخلاف سیستم‌های تلفنی سنتی و PBXهای وابسته به آنالوگ و تجهیزات پرهزینه، سرور ویپ از اینترنت برای انتقال بسته‌های صوتی استفاده می‌کند و به همین علت دارای مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری بالایی است.

خرید سرور ویپ این امکان را فراهم می‌کند که تماس‌های تصویری، صوتی، کنفرانس‌ها و پیام‌رسانی‌ها همگی در یک سیستم ارتباطی یکپارچه ادغام شوند. یکی از مزایای مهم استفاده از این سرور به قابلیت اتصال همزمان آن به شبکه تلفن عمومی (PSTN) و تجهیزات مبتنی بر IP مربوط است؛ موضوعی که موجب راحتی استفاده کاربران دورکار و موبایلی می‌شود.

در سطح فنی نیز پروتکل SIP (رایج‌ترین استاندارد سیگنالینگ)، نقش مهمی در راه‌اندازی و مدیریت تماس‌ها برعهده دارد و امکان ثبت کاربران، برقراری، تغییر و حتی پایان تماس را فراهم می‌کند. به طور خلاصه، سرور ویپ یک راهکار مقرون‌به‌صرفه، قابل توسعه و منعطف برای کلیه کسب‌وکارهایی است که به دنبال یک جایگزین مدرن برای تلفن‌های سنتی هستند.

نحوه کار سرور ویپ

سرور ویپ با تبدیل صدای انسان به داده‌های دیجیتال، امکان برقراری تماس‌های صوتی و تصویری را از طریق اینترنت فراهم می‌سازد. این فرآیند دقیقاً از همان لحظه که کاربر تماس می‌گیرد، شروع می‌شود. نخست سرور با استفاده از پروتکل‌های سیگنالینگ نظیر SIP، ارتباط میان تماس‌گیرنده و مقصد را برقرار می‌کند. در این مرحله، داده‌های لازم برای شروع تماس، شناسایی کاربر و آماده‌سازی مسیر ارتباطی ردوبدل می‌شود.

بعد از برقراری ارتباط اولیه، صدای کاربر توسط کُدک‌ها به داده دیجیتال تبدیل و سپس به بسته‌های کوچک تقسیم می‌شود. این بسته‌ها با کمک شبکه و با استفاده از پروتکل RPT به سمت مقصد ارسال می‌شوند. سرور ویپ در این میان مناسب‌ترین کدک را با توجه به پهنای باند و کیفیت شبکه انتخاب می‌کند تا تماس پایدار باقی بماند.

یکی از وظایف کلیدی سرور، مسیریابی تماس است. سرور بررسی می‌کند که تماس باید به سافت‌فون، تلفن IP، کاربر راه دور یا حتی شبکه تلفن شهری هدایت شود. از طرفی این سرور مسئولیت مدیریت قابلیت‌هایی همچون انتقال تماس، قوانین هوشمند مسیریابی و ثبت گزارشات را نیز برعهده دارد. در نهایت با پایان تماس، سرور ارتباط را قطع کرده و منابع آزاد می‌شوند. انتخاب یک سرور مناسب ویپ موجب می‌شود تا این مراحل با کمترین میزان تأخیر، بیشترین کیفیت و سازگار با ابزارهای سازمانی نظیر نرم افزار CRM انجام شوند. در کنار این مقاله حتما مقاله CRM چیست را یکبار بخوانید.

ویژگی‌های اصلی سرور ویپ

سرورهای VoIP مجموعه‌ای از قابلیت‌های مهم را در اختیار کسب‌وکارها قرار داده‌اند تا این کسب‌وکارها بتوانند ارتباطات هوشمند، امن و منعطفی را تجربه کنند. از مهم‌ترین ویژگی‌های سرور ویپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مدیریت و مسیریابی تماس: تماس‌ها براساس قوانین از پیش تعریف‌شده به کاربر، صندوق صوتی و واحد سازمانی مناسب هدایت می‌شوند.
• قابلیت‌های ارتباطی پیشرفته: امکاناتی نظیر انتقال تماس، صندوق صوتی به ایمیل، IVR، ضبط مکالمه و کنفرانس ویدئویی ایجاد می‌کند.
• امنیت ارتباطات: استفاده از رمزنگاری و فایروال‌ها در ویپ سرور مانع از دسترسی غیرمجاز می‌شود.
• مقیاس‌پذیری بالا: همزمان با رشد کسب‌وکارها امکان افزودن خطوط و خدمات جدید بدون صرف هزینه‌های سنگین سخت‌افزاری را فراهم می‌کند.
• پشتیبانی از کانال‌های ارتباطی متنوع: در سرور ویپ علاوه‌بر تماس صوتی، از تماس تصویری، پیام‌رسانی فوری و ایمیل نیز پشتیبانی می‌شود.
• دسترسی از راه‌ دور: با کمک این سرور، کارکنان قادر هستند از هر مکانی با اینترنت به سیستم متصل شوند.

چرا استفاده از سرور ویپ اهمیت دارد؟

سرور ویپ امکان یکپارچه‌سازی تماس صوتی، تصویری و پیام‌رسانی را در یک پلتفرم واحد فراهم می‌سازد و بدین ترتیب نیاز به استفاده از چندین سیستم جداگانه را از بین می‌برد. نتیجه این یکپارچگی چیزی جز افزایش بهره‌وری و ساده‌تر شدن مدیریت ارتباطات سازمانی نیست. این سرور از قدرت مقیاس‌پذیری بسیار بالایی برخوردار است؛ به طوری که همزمان با رشد کسب‌وکار، سیستم ارتباطی نیز بدون هزینه سنگین توسعه پیدا می‌کند.

این سرورها به راحتی با سایر ابزارها نظیر نرم‌افزارهای مدیریتی و CRM، یکپارچه می‌شوند و از تیم‌های دورکار و کارکنان سیار پشتیبانی می‌کنند؛ موضوعی که در فضای کاری مدرن دارای اهمیت بسیار بالایی است. کاهش هزینه‌های تماس، تجربه پایداری بیشتر در تماس‌ها و دسترسی به امکاناتی که سیستم‌های تلفنی سنتی ارائه نمی‌دهند از دیگر قابلیت‌های مهم سرور ویپ است.

اگر بپرسیم که سرور ویپ چیست و چرا اهمیت دارد؟ پاسخ این خواهد بود که این سرور یک زیرساخت قدرتمند برای ارتباطات مبتنی بر اینترنت فراهم می‌سازد و به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا در عصر دیجیتال همچنان رقابتی باقی بمانند.

مزایای سرور ویپ

استفاده از سرور VoIP برای کسب‌وکارهای مزایای متعددی را در پی دارد که برخی از مزایای مهم آن به شرح زیر هستند:

• صرفه‌جویی در هزینه‌ها: با حذف خطوط تلفن سنتی و کاهش هزینه‌های تماس بین‌شهری و بین‌المللی، هزینه‌های ارتباطی به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. تجربه نشان داده، استفاده از اینترنت به جای شبکه‌های قدیمی تلفنی مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
• انعطاف‌پذیری: امکان دسترسی از راه دور موجب می‌شود تا از هر مکانی (اعم از خانه، دفتر و در حال حرکت) با اینترنت به سیستم متصل شوند.
• یکپارچه‌سازی با ابزارهای سازمانی: اتصال به CRM و نرم‌افزار پشتیبانی موجب روان‌تر شدن گردش کار می‌شود.
• افزایش پایداری ارتباطات: با استفاده از افزونگی و سیستم‌های جایگزین، حتی در صورت قطع شدن سرور ویپ، سرور پشتیبان وارد عمل شده و ارتباط بدون وقفه ادامه پیدا می‌کند.

معرفی انواع سرور ویپ

در حال حاضر معماری‌های متنوعی از سرور VoIP در اختیار کسب‌وکارها قرار گرفته است که هر یک از آن‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود بوده و انتخاب از میان آن‌ها باید متناسب با استراتژی ارتباطی سازمان انجام گیرد.  البته در مقاله‌ای جدا، انواع سرویس VoIP را معرفی و توضیح داده‌ایم. در ادامه با انواع سرور ویپ بیشتر آشنا می‌شویم:

سرورهای VoIP محلی (On-Premises)

سرورهای ویپ محلی، در شبکه داخلی شرکت نصب می‌شوند و بیشترین سطح امنیت و کنترل را در اختیار سازمان قرار می‌دهند. استفاده از این سرورها برای آن دسته از کسب‌وکارهایی که با الزامات سخت‌گیرانه امنیتی مواجه هستند و نیاز به یکپارچه‌سازی سفارشی دارند، مناسب هستند. البته هزینه اولیه خرید سخت‌افزار و نیاز به نگهداری مداوم از معایب اصلی این نوع از سرورهای ویپ است.

سرورهای VoIP ابری (Cloud-Based)

سرورهای ویپ ابری توسط ارائه‌دهندگان خدمات میزبانی می‌شوند و به همین علت قادرند هزینه‌های زیرساختی را به حداقل میزان ممکن کاهش دهند. مقیاس‌پذیری بالا و راه‌اندازی سریع این نوع از سرورها، آن‌ها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای کسب‌وکارهای در حال رشد تبدیل کرده است. در بسیاری از موارد، این سرویس‌ها روی سرور مجازی ویپ اجرا می‌شوند ولی وابستگی به اینترنت پایدار و محدودیت در کنترل داده را باید از چالش‌های اصلی آن‌ها به شمار آورد.

سرورهای VoIP ترکیبی (Hybrid)

نوع سوم، سرورهای ترکیبی VoIP هستند که آن‌ها را باید نسخه ترکیبی از سرورهای محلی و ابری به شمار آورد. این سرورها امکان بازیابی در شرایط بحران، امکان افزونگی و مهاجرت تدریجی به فضای ابری را فراهم می‌کنند؛ اما پیاده‌سازی آن‌ها پیچیده‌تر است. در ادامه می‌توانید یک نگاه مقایسه‌ای به مزایا و معایب هر یک از این سرورها داشته باشید:

راه اندازی سرور ویپ

برای راه اندازی سرور ویپ باید مراحل زیر را به ترتیب پیش ببرید:

تهیه الزامات سخت‌افزاری

برای پیاده‌سازی محلی (On-Premises)، باید یک سرور با پردازنده چندهسته‌ای، فضای ذخیره‌سازی SSD، حداقل 8 گیگابایت رم و کارت شبکه پایدار انتخاب شود. در نوع مجازی و ابری نیز لازم است ماشین مجازی یا سرویس ابری شما مشخصات مشابهی داشته باشد و از اتصال شبکه افزونه (Redundant) پشتیبانی کند تا پایداری ارتباط تضمین شود.

استفاده از نرم‌افزارهای کمکی

پلتفرم‌های متنوعی برای راه‌اندازی سرور ویپ وجود دارند که برخی از محبوب‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

• FreeSWITCH: مقیاس‌پذیری، پشتیبانی از چندین پروتکل و مناسب برای استقرارهای بزرگ از ویژگی‌های اصلی FreeSWITCH است.
• Asterisk: متن‌باز بودن، جامعه کاربری گسترده و سفارشی‌سازی ویژگی‌های اصلی Asterisk را شکل داده‌اند.
• 3CX: این پلتفرم یک گزینه تجاری، کاربرپسند و قابل اجرا روی ویندوز و لینوکس است.

در کنار تمام ابزارهای کمکی انتخاب یک نرم افزار مرکز تماس مناسب هم تاثیر فوق العاده‌ای در موفقیت کال سنتر شما دارد.

انجام مراحل پایه پیکره‌بندی

نمونه‌ای از پیکربندی Asterisk برای SIP به شکل زیر است:

[general]

context=default

disallow=all

allow=ulaw, alaw, g729

[1000]

type=friend

secret=yourpassword

host=dynamic

context=defult

[1000]

type=friend

secret=anotherpassword

context=defult

این فایل را با نام sip.conf ذخیره کرده و Asterisk را ری‌لود کنید. هر بخش، یک کاربر، اطلاعات احراز هویت و کدک‌های مجاز را تعریف می‌کند.

توجه به ملاحظات شبکه

• فایروال: پورت SIP (UDP 5060) و بازه پورت‌های RTP (مثلاً UDP 10000-20000) را باز کنید.
• NAT: تنظیم SIP ALG یا قوانین NAT ثابت برای کاربران راه دور لازم است.
• QoS: اولویت‌بندی ترافیک VoIP روی سوئیچ‌ها و روترها به منظور کاهش jitter و packet loss توصیه می‌شود.

تست و عیب‌یابی

به منظور بررسی ترافیک SIP می‌توان از ابزارهایی نظیر sngrep یا Wireshark استفاده کرد. همچنین بررسی لاگ‌های سرور برای خطاهای ریجستریشن یا احراز هویت و تست تماس از شبکه داخلی و خارجی به اطمینان از صحت تنظیمات NAT و فایروال کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

سرور ویپ به عنوان هسته اصلی ارتباطات سازمانی، نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها، افزایش انعطاف‌پذیری و بهبود کیفیت تماس‌ها دارد. انتخاب این سرور برای کلیه کسب‌وکارها (از استارت‌آپ‌های کوچک گرفته تا سازمان‌های بزرگ) برای راه اندازی یک مرکز تماس هوشمند یک انتخاب هوشمندانه به شمار می‌رود. قابلیت‌هایی نظیر مقیاس‌پذیری، پشتیبانی از دورکاری، پایداری بالا و یکپارچه‌سازی با ابزارهای مدیریتی موجب شده تا سرور ویپ یک جایگزین عالی برای سیستم‌های تلفنی سنتی باشد. نظر شما درباره استفاده از سرور VoIP چیست؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

×

یکشنبه نامه های رایگان دیدار!

با به‌روزترین و علمی ترین مقالات حوزه فروش و ارتباط با مشتری هر یکشنبه قبل از صرف صبحانه منتظر یک ایمیل خوشمزه از طرف ما باشید

• ایمیل

Δ