زمان خواندن 8 دقیقه
متاورس چیست؟ قرار است متاورس یک شبکه یکپارچه از جهانهای مجازی سه بعدی باشد. در این دنیای مجازی خرید، آموزش، گردشگری و غیره متحول خواهد شد.
مارک زاکربرگ را که میشناسید. عاشق تکنولوژی و البته ارتباطات، مخترع فیسبوک، مالک اینستاگرام و واتساپ! این آدم واقعا عاشق ایجاد ارتباط است. حالا دیگر برایش ساختن یک پلتفرم یا اپلیکیشن جدید کافی نیست. میخواهد برایمان یک دنیای جدید بسازد. بله درست حدس زدید: متاورس (Metaverse). در این مقاله میخواهیم درباره این توضیح دهیم که متاورس چیست و قرار است چطور زندگی ما را تغییر دهد. چطور باید برایش آماده باشیم و آن را بسازیم. جالب است بدانید برای حضور در دنیای متاورس نیاز به تجهیزات خاصی دارید که آنها را هم معرفی میکنیم. پس تا آخر مقاله همراه ما باشید.
خب سوال دقیقا این است که متاورس یعنی چه؟! نام متاورس دقیقا زمانی سر زبانها افتاد که کمپانی فیسبوک اعلام کرد که قرار است نام خود را به کمپانی متا تغییر دهد. همانطور که زاکربرگ در ویدیویی که در یوتیوب منتشر کرد گفت، متاورس قرار است آینده اینترنت باشد. اما آینده اینترنت دقیقا یعنی چه؟ متاورس قرار است یک شبکه یکپارچه از جهانهای مجازی سه بعدی باشد.
این دنیا از طریق یک هدست واقعیت مجازی (عینکهای واقعیت مجازی) قابل دسترسی است. این یعنی قرار است یک عینک واقعیت مجازی به چشم بزنید و از روی صندلی که روی آن نشستید به سرتاسر یک جهان جذاب سفر کنید. میتوانید با حرکات چشم یا کنترلکنندهها یا فرمان صوتی، اشیا را در این دنیا کنترل کنید.
کلمه «متاورس» اولین بار در کتاب رمان یک نویسنده آمریکایی به نام «نیل استیونسون» به کار رفت. در این کتاب متاورس یا فراجهان نام مکانی مجازی است که افراد و شخصیتهای داستان برای فرار از حقایق وحشتناک به آنجا میرفتند.
پس ا زآن، چندین کتاب و فیلم از مفهوم متاورس استفاده کردند. از جمله آنها فیلم برگزیده Player One Ready ساخته استیون اسپیلبرگ است که در سال 2011 ارائه شد.
برای درک متاورس به زبان ساده، این بخش را بخوانید:
احتمالا وقتی که به دنیای متاورس قدم بگذارید اولین کار این است که یک نسخه دیجیتال از خودتان بسازید. این نسخه دیجیتالی از شما میتواند شبیه ویژگیهای ظاهری خودتان باشد. یا اینکه آواتار شما شبیه یک موجود مجازی و کارتونی باشد. در مرحله بعدی احتمالا میتوانید یک خانه یا اتاق داشته باشید که دوستان و آشنایانتان را به آن دعوت کنید. میتوانید به سلیقه خودتان آنجا را دکور کنید. پس هر کسی میتواند یک آواتار و یک خانه یا دفتر کار دیجیتال داشته باشد. یعنی احتمالا به جای اینکه یک صفحه شخصی در یک اپلیکیشن (مثل اینستاگرام) داشته باشید، یک فضای دیجیتال دارید که دوستانتان میتوانند هرموقع خواستند آن را ببینند یا به شما سر بزنند. به جای چت کردن هم احتمالا روی مبلهای خانه مجازیتان مینشینید و با دوستتان گپ میزنید!
از طرفی خیلی از شرکتهای بازی در تلاش هستند که بازیهایشان را به نسخههای 3 بعدی تبدیل کنند. در این رقابت هرکسی بتواند طراحی باکیفیتتر و جذابتری داشته باشد، سهم بیشتری از بازار خواهد داشت. علاوه بر اینها به لطف متاورس دیگر شاید نیازی نباشد که هرروز به محل کار یا دانشگاه و مدرسه بروید. با یک چشم بهم زدن میتوانید در جلسه کنفرانس یا کلاس درس حاضر شوید.
الان که داریم این مقاله را مینویسیم هنوز رسما دنیای متاورس وجود ندارد یا خیلی ابتدایی است. به این دلیل که هنوز هیچ پروژه متاورسی به صورت رسمی و فعال آغاز به کار نکرده است. اما خیلی از شرکتها به دنبال آزمایش ایدههای خود هستند. مثلا CEEK و Sandbox نام دو پروژه مهم است که محدودیتهای متاورس را آزمایش میکنند. البته هرروز به تعداد پروژههایی که در حال آزمایش کردن متاورس هستند اضافه میشود.
درست است که هنوز متاورس به صورت رسمی مورد استفاده قرار نگرفته است، اما اگر قرار باشد به دنیای واقعیت مجازی ورود کنیم به دستگاههای مختلفی نیاز داریم. در ادامه این دستگاهها را با هم بررسی میکنیم.
کامپیوتر یکی از دیوایسهایی است که برای ورود به دنیای متاورس به آن نیاز داریم. اما نه کامپیوترهای معمولی. احتمالا در آینده به کامپیوترهایی احتیاج داریم که قدرت پردازششان 1000 برابر بیشتر از کامپیوترهای فعلیمان باشد.
گوشیها از دیگر دستگاههای مهمی هستند که باید قابلیت ورود به دنیای متاورس را پیدا کنند. شرکت سامسونگ همین الان هم به صورت فعالانه در حال توسعه و آماده کردن محصولاتش برای ورود به متاورس است. گوشیهای هوشمند در آینده باید به قسمتهای سختافزاری مجهز بشوند که به کاربرها این امکان را بدهد که با پلتفرمهای مربوط به متاورس کار کنند.
متاورس برای همهگیر شدن به یک شبکه اینترنتی قدرتمند و پرسرعت نیاز دارد. اینترنت 5G احتمالا چنین بستری را برای متاورس فراهم میکند.
عینکهای واقعیت مجازی دستگاههای دیگری هستند که نباید از قلم بیفتند. این عینکها به افراد کمک میکنند هرچه بیشتر درگیر متاورس شوند و تجربههای واقعیتر و تجسمیتر داشته باشند.
هدستهای واقعیت مجازی (VR) با تجهیزاتی مثل ژیروسکوپ، شتابسنج، مغناطیسسنج و یک نمایشگر استریوسکوپی ساخته شدهاند. این دستگاه میتواند برای هر چشم تصویر جداگانه ارائه کند. در میان دستگاههای متاورس این دستگاه احتمالا از همه محبوبتر باشد.
با استفاده از دستکشهای VR یا دستکشهای هپتیک، میتوانید اشیا را در متاورس طوری حس کنید که انگار واقعی هستند. این شاید خیلی عجیب باشد اما عین حقیقت است. شرکتهای HaptX همین الان هم خط تولید این دستکشها را راهاندازی کرده است.
دستبندهای متا از جمله دیگر دیوایسهای فناوری AR هستند که میتوانند حرکات اصلی را تشخیص دهند و به تعامل در دنیای مجازی کمک کنند.
در این بخش میخواهیم درباره شرکتهایی صحبت کنیم که پروژههای خود را در متاورس شروع کردهاند. قرار است ببینیم هر کدام از این شرکتها چطور میخواهند در دنیای متاورس فعالیت کنند یا باعث رشد و پیشرفت آن شوند.
مترپورت یک شرکت دادههای مکانی است که کارش دیجیتال کردن دادههای و داراییهای فیزیکی است. این شرکت یک پلتفرم سهبعدی ساخته است که با کمک آن میتوانید چیزهایی مثل املاک، عکسها، سفرها، مهمانیها، تاسیسات و خیلی چیزهای دیگر را به صورت سهبعدی طراحی کنید. این شرکت قرار است تمام دادههای موجود در فیسبوک را به صورت سهبعدی درآورد. یعنی فضاهای مسکونی، تجاری و هرچیز دیگر که دادههای آن در فیسبوک وجود دارد را به صورت سهبعدی طراحی کند. ارزش این شرکت چیزی نزدیک به 2.33 میلیارد دلار تخمین زده شده است.
Animoca Brands یک شرکت نرمافزاری هنگکنگی است که در سال 2014 تسط فردی به نام Yat Siu تاسیس شد. این شرکت در زمینه سرگرمیهای دیجیتال، بلاکچین و بازی پیشرو است. معروفترین پروژههای انیموکا اینها هستند:
گفته میشود که انیموکا در ماه مارس امسال اولین دارایی دیجیتال خود را در متاورس برای پلتفرم چندرسانهای Sandbox خریده است. جالب است که از ماه مارس تا حالا نزدیک به 2 میلیون کاربر در سندباکس ثبت نام کردهاند.
Roblox احتمالا یکی از بازیگران نقش اصلی در متاورس است. این شرکت یک پلتفرم سرگرمی آنلاین طراحی کرده است که به کاربران این امکان را میدهد که دوست پیدا کنند، تجربیاتشان را به اشتراک بگذارند، علایق مشترک پیدا کنند و در نهایت به ماجراجوییهای دیجیتال بپردازند.
Roblox یک استودیو هم ارائه کرده است که به برنامهنویسها کمک میکند جهان سه بعدی را تکمیل کنند. به طور کلی میتوانیم بگوییم هدف Roblox این است که تعامل کاربران را با متاورس به بالاترین میزان برساند.
شرکت نرمافزاری Unity قرار است یک پلتفرم محتوای سهبعدی راهاندازی کند. اولین همکاری این شرکت با شرکتی به اسم اینزامنیاک (Insomniac) در ماه مارس انجام شد. شرکت اینزامنیاک در زمینه برگزاری رویدادهای مختلف فعال است. رویدادهایی مثل جشنوارههای موسیقی، جشنوارههای سازمانی و چیزهای شبیه به این. حالا این دو شرکت اعلام کردهاند که میخواهند ترتیبی بدهند که گردهماییهای مجازی سهبعدی اجرا کنند.
نرمافزار اتودسک نرمافزاری است خدمات طراحی سهبعدی را برای کارهای مهندسی انجام میدهد. پروژه اتودسک و سایر پروژههای مشابه به آن قرار است کاری کنند تا افراد بتوانند نسخههای دیجیتالی خود را در متاورس بسازند. اتودسک احتمالا میخواهد علایق کاربران را هم در این فضا بررسی کند و پروژههای شبیهسازی انجام دهد.
شرکت QUALCOMM پروژه خیلی جالب و حیاتی در ارتباط با متاورس در نظر گرفته است. قرار است این شرکت در تولید دیوایسهای بیسیم و مرتبط با متاورس مشارکت کند. در ماه مارس کوالکوم یک صندوق متاورسی 100 میلیون دلاری باز کرد که بتواند سرمایهگذارهای بیشتری جذب کند. این شرکت قرار است یک نیروگاه سختافزاری هدستهای مجازی، عینکهای واقعیت مجازی و پروژههای هولوگرافیک باشد.
Tencent یک غول بازی چینی است که به دلیل بازیهای Epic Games شناخته میشود. اپیک گیمز را شرکت Fortnite توسعه داد که میتوانیم بگوییم در واقع صنعت بازی را متحول کرد. چندوقت پیش Fortnite تیزری درباره چگونگی اوضاع متاورس هم ساخته است. این پلتفرم قرار است به کاربران کمک کند تا آواتارهای مجازی خودشان را بسازند.
اولین فعالیت گوگل برای ورود به دنیای متاورس، ارائه عینک گوگل (Google Glass) است. در حال حاضر این شرکت فعالیتهایش در حوزه متاورس را گسترش داده و قصد دارد از طریق آواتار به دنیای دیجیتال متصل شود.
اولین فعالیت شرکت مایکروسافت در دنیای متاورس، ارائه برنامه Mesh است که با هدف دورکاری (مخصوصا در دوران کرونا) شکل گرفت. این شرکت همچنان در حال کار روی اپلیکیشنهای مختلف برای حوزه متاورس است.
درست است که همه ابعاد مرتبط با متاورس کاملا علمی به نظر میرسند اما بعید است که بتواند واقعا عملی شود! مگر در یک صورت! پیدایش وب 3.
وب 3 در واقع نسل بعدی اینترنت است که در بستر بلاکچین شکل میگیرد. تفاوت وب 3 با وب 2 (وبی که همین الان از آن استفاده می کنیم) این است که در وب 2 کاربران میتوانند با سایتها و اپلیکیشنها تعامل داشته باشند. در حالی که وب 3 مرحله اجرایی وب است. یعنی در این نسخه از وب، کامپیوترها و هوش مصنوعی میتوانند اطلاعات را مثل مغز انسان تفسیر و پردازش کند و سپس محتوای شخصیسازی شده را به کاربران ارائه دهد.
در این صورت میتوانیم به عملی شدن متاورس واقعا فکر کنیم. چون وجود این نسخه از وب برای عملیاتی شدن متاورس کاملا حیاتی است.
بیایید کمی عمیقتر به موضوع متاورس نگاه کنیم و ببینیم این دنیای جدید چطور میتواند دنیای فعلی ما را تغییر دهد. زندگی ما قرار است با پیدا شدن سروکله متاورس شاهد چه تغییراتی باشد؟ در ادامه چند نمونه از اثرات مثبت و منفی آن را با هم بررسی میکنیم.
خب گفتیم که قرار است متاورس زندگی ما انسانها را محتول کند. در این قسمت میخواهیم ببینیم چه اثرات مثبتی یا متفاوتی را قرار است با متاورس تجربه کنیم.
متاورس قرار است اثر جدید و متفاوتی روی خرید کردن ما انسانها داشته باشد. مثلا ایکیا که یکی از شرکتهای پیشگام در استفاده از فناوری واقعیت مجازی است، میخواهد مبلمان مجازی درست کند که با کمک آن بتوانیم اتاق، خانه یا دفتر کارمان را دکور کنیم. یا مثلا شرکتهایی مثل لورال کمک میکنند که به صورت مجازی آرایش کنید. مثلا یک سایه چشم مجازی بخرید و روزها قبل از رفتن به محل کار از آن استفاده کنید.
در آینده اگر متاورس به حقیقت بپیوندد احتمالا شاهد تغییرات چشمگیر در حوزه آموزش و پرورش هم هستیم. بچهها میتوانند با کمک فناوری واقعیت مجازی سر کلاسهای درس حاضر شوند.
متاورس قرار است راهکارهای جدید و خلاقانه برای مراقبت از سلامتی ما ارائه کند. مثلا عینکهای واقعیت مجازی به بیمارها کمک میکند در شرایطی قرار بگیرند که قبلا از آن میترسیدند. البته در محیطهای کنترل شده و امن. این موضوع خیلی به بهبود سلامتی روانی افراد کمک میکند.
شاید جالب باشد که بدانید حتی تئوریهایی وجود دارد که میگوید بعضی از عملهای جراحی را میتوان با کمک فناوری واقعیت مجازی انجام داد. برنامههای ورزشی و سلامتی را هم به موارد قبلی اضافه کنید. بدون اینکه از خانه بیرون بروید میتوانید به صورت حرفهای ورزش کنید.
جالب است که همین الان هم بعضی از هتلها از فناوری VR برای بازاریابی استفاده میکنند. به لطف متاورس ما در آینده میتوانیم به هر نقطهای از جهان سفر کنیم. رم، دبی، ریودوژانیرو یا هرجایی که دوست داشته باشید. همه اینها با برگزاری تورهای مجازی امکانپذیر است. مثل یک توریست واقعی همه نقطههایی که دوست داشته باشید را میتوانید بببینید.
حقیقت تلخ این است که متاورس روی تاریکی هم دارد. بنابراین بهتر است که همین الان درباره بعضی از جنبههای نه چندان مطلوب آن هم فکر کنیم. در ادامه بعضی از موارد را بررسی میکنیم.
ماهیت متاورس طوری است که اطلاعات شخصی زیادی درباره هر کاربر جمعآوری میکند. یکی از چالشهای اصلی و اساسی این است که چطور میتوان از این اطلاعات محافظت کرد؟
احتمالا بچهها در دنیای متاورس نقش اصلی را ایفا میکنند. باید ببینیم میتوانیم راهکارهایی پیدا کنیم تا خطراتی که آنها را تهدید میکند از بین ببریم و محیطی امن برای آنها بسازیم؟
گفته میشود کاربران بعد از تجربه استفاده از فناوری واقعیت مجازی دچار غم و اندوه میشوند. احتمالا به دلیل افت هورمونهای مرتبط با هیجان. از طرفی متاورس از هرچیز دیگری اعتیادآورتر است. باید ببینیم چه راهکارهایی برای مبارزه با این چالشها قرار است پیدا شود.
هنوز نمیدانیم چطور میتوان راهی پیدا کرد که همه مردم در سراسر جهان به متاورس دسترسی داشته باشند.
همه ما قرار است از آواتارهای مجازی استفاده کنیم. بنابراین محافظت از هویتمان خیلی مهم است. چون امکان دارد با هک کردن هویت افراد کلاهبرداری یا سواستفادههای جبرانناپذیری اتفاق بیفتد.
در این مقاله با همه جنبههای دنیای متاورس آشنا شدید. شما درباره متاورس چه فکر میکنید؟ به نظر شما متاورس واقعا آینده اینترنت است؟ لطفا نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.
متاورس چیست؟
متاورس در واقع آینده اینترنت است. کلمه متاورس از یک رمان تخیلی برگرفته شده، اما در واقع یک شبکه یکپارچه از فضای 3بعدی است.
چطور به متاورس وارد شویم؟
متاورس هنوز به طور رسمی آغاز نشده است. اما اگر قرار باشد روزی به متاورس وارد شویم باید از دستگاههای واقعیت مجازی مثل عینک و هدستهای VR استفاده کنیم.
NFTچیست؟
NFTها در واقع داراییهای دیجیتال هستند. مثل یک نقاشی، موسیقی، فیلم یا هرچیز دیگری که بتوانیم به صورت یک کد دیجیتالی درآوریم. NFTها کمی شبیه به رمزارزها هستند و میتوانید آنها را برای خودتان بخرید یا بفروشید.
عالی بود. دنیای متاورس واقعا شگفت انگیز هست.
سپاس از همراهی شما. دقیقا همینطور هست.