پرسش
پاسخ
پرسش
پاسخ
پرسش
پاسخ
پرسش
پاسخ
پرسش
پاسخ
وقتی دنبال جذب نیروی بااستعداد هستید
وقتی کسبوکارتان نیاز به اصلاح دارد
زمان خواندن 10 دقیقه
نوشتن بیزنس پلن یکی از مهمترین کارها در هر کسبوکاری است. اگر شما هم به دنبال تدوین یک طرح تجاری خاص هستید باید ۱۰ گام را طی کنید.
تا به حال برایتان پیش آمده که بدون داشتن مقصد، مسیر و نقشه راه، دل به جاده بزنید؟ مطمئنا هیچ سفری را بدون مشخص کردن مقصد و مسیر شروع نمیکنید! البته اگر به دنبال ماجراجویی و ریسک باشید، موضوع فرق میکند! حتی اگر فرض کنیم که هدفتان از سفر کردن ماجراجویی باشد، باز هم فکر نمیکنم دلتان بخواهد سرمایهتان را هم به دست ماجراجویی بسپارید!
بیزینس پلن (Business Plan) در واقع همان نقشه راه در سفر کسبوکار است که به شما کمک میکند از همان ابتدا، مسیرتان را واضحتر ببینید. بنابراین در این مقاله میخواهیم همه جزئیات نوشتن یک بیزینس پلن کسبوکار را بررسی کنیم.
طرح کسبوکار سندی است که همه جزئیات مربوط به اهداف شرکت و نحوه برنامهریزی برای دستیابی به آن اهداف را مشخص میکند. منظورمان از جزئیات، مواردی مثل برنامهریزی درباره بازاریابی، منابع مالی و واحدهای اجرایی است.
قرار است طرح کسبوکار، نمای کلی از آینده کسبوکارتان را نشان دهد. میتوان گفت همه کسبوکارها باید چنین طرحی داشته باشند که اهداف کلیدی آنها را توضیح دهد.
در بازار امروز، انواع مختلف بیزینس پلن وجود دارد که هر کدام از آنها برای یک نوع خاص از کسبوکار مناسب است. در ادامه چند تا از رایجترین انواع بیزینس پلن را آوردهایم.
این نوع بیزینس پلن برای کسبوکارهای نوپا مناسب است. بیزینس پلن استارتاپ معمولا به دادههای فعلی صنعت استناد میکند و استراتژیهای خاص کسبوکار را توضیح میدهد. محتوای آن هم بسته به اهداف با اولویت بالاتر، تغییر میکند.
بیزینس پلن داخلی به رهبران کسب وکار کمک میکند اهداف، استراتژی و عملکرد شرکت را با دیگران به اشتراک بگذارند. این مساله به کسبوکار کمک میکند به طور موثرتری با اهدافش همسو شود.
علاوه بر اطلاعاتی که به طور معمول در بیزینس پلنها میآید، بیزینس پلن داخلی شامل بودجه تخصیص یافته به هر بخش، آنالیز جمعیت هدف، تحلیل اندازه بازار، برنامه اقدام و برنامههای پایداری هم میشود.
این نوع بیزینس پلن روی اهداف بلندمدت کسب وکار تمرکز میکند. معمولا سه تا پنج سال عملیات را پوشش میدهد. مخاطب آن هم اساسا ذینفعان داخلی شرکت میباشند.
بیزینس پلن استراتژیک معمولا شامل آنالیز و دادههای مربوطه، ارزیابی منابع شرکت، بیانیه ماموریت و بینش کسبوکار و برنامه اقدام میشود.
وقتی کسبوکار شما آماده گسترش است، به یک بیزینس پلن رشد نیاز دارید تا ساختار دقیقی برای رسیدن به اهداف خاص خود ارائه دهید.
معمولا این نوع بیزینس پلن، رشد یک یا دو سال آینده را پوشش میدهد و شامل تحلیل سوات، مطالعات فرصتهای رشد، اهداف مالی، برنامههای بازاریابی و برنامهریزی برای توانمندیها میشود.
اولین دلیلی که وجود بیزینس پلن را توجیه میکند این است که کمک میکند بفهمید از کجا باید شروع کنید و به کجا برسید. درواقع، به کمک بیزینس پلن بهتر حقیقت فروش را درک میکنید. از طرف دیگر، طرح کسبوکار کمک میکند بودجه جذب کنید. یا حتی شرکای تجاری یا سرمایهگذار پیدا کنید. در نهایت اگر این طرح را با دقت و جزئیات بنویسید میتوانید دیگران را متقاعد کنید با شما همکاری کنند.
از طرفی با وجود بیزینس پلن خیلی راحتتر میتوانید درباره فراز و نشیبهای کسبوکارتان تصمیمگیری کنید. حتی میتوانید برای بخشهای سختتر کار، از قبل آمادگی داشته باشید.
همانطور که تا اینجای مقاله متوجه شدید، بیزینس پلن قبل از شروع کسبوکار خیلی به دردتان میخورد. اما جالب است بدانید که در زمانهای دیگری هم طرح کسبوکار میتواند نجاتتان دهد. مثل این موارد:
قبل از هرچیزی بیایید تصویر واضح از مخاطبانی ترسیم کنیم که قرار است طرح کسبوکار شما را ببینند. یعنی اول باید بفهمید قرار است چه کسانی بیزینس پلن شما را ببینند و در مورد آن بشنوند. آیا قرار است طرحتان را برای سرمایهگذارها ارائه کنید؟ یا مدیران قسمتهای داخلی یا کارمندان؟
اینکه بدانید مخاطب شما دقیقا کیست، کمک میکند بیان بهتری داشته باشید. همچنین عناصر کلیدی و سطح اطلاعاتی را هم که قرار است توضیح دهید به راحتی تعیین میکنید.
حالا برویم به سراغ 10 قدم اصلی برای نوشتن بیزینس پلن کسبوکار.
درست است که خلاصه یا چکیده همیشه اول هر کتاب یا طرحی نوشته میشود، اما شما باید آن را آخر کار بنویسید! چرا که قبل از نوشتن طرح کلی نمیدانید نکات مهم و کلیدی که باید در قسمت خلاصه به آنها اشاره کنید، کدامند. پس در واقع نوشتن چکیده آخرین قدم است اما در ابتدای بیزینس پلن ظاهر میشود.
خلاصه طرح در واقع تمام اطلاعات ضروری در مورد کسبوکار را به صورت فشرده و کوتاه بازگو میکند. خلاصه طرح معمولا یک صفحه یا کمتر است. به طور کلی، خلاصه طرح یک نمای کلی از کسبوکار است.
توصیه میکنیم برای خلاصهنویسی یک چارچوب ساده و جذاب داشته باشید. میتوانید چارچوب را با جواب دادن به این سوالها پیدا کنید:
خودتان هم میتوانید سوالات مهم دیگری را اضافه کنید و بر این اساس پیش بروید.
«تحقیقات بازار نشان میدهد که تعداد زیادی از مصرفکنندگان در محله نیاوران تهران به معماری منظره یا همان محوطهسازی علاقمند هستند. با این حال شرکتهای معماری که بتوانند در این منطقه چنین خدماتی ارائه کنند بسیار کمیاب هستند. فعلا فقط دو شرکت در این زمینه وجود دارند که هیچ کدام از آنها برنامهریزی سازگار با محیط زیست ندارند و توسط سازمان محیط زیست هم تایید نشدهاند. بنابراین شرکت ما میتواند خدمات ممتازی به مشتریهای علاقمند به محوطهسازی ارائه کند.»
در طرح کسبوکار قسمت شرح شرکت مربوط به این سه مورد است:
این سه مورد یک تصویر دقیقتر از کسبوکارتان بوجود میآورد و به این ترتیب سرمایهگذاران میفهمند که اهداف شرکت دقیقا چیست.
بیانیه ماموریت در واقع دلیل وجود کسبوکار شماست. اینکه قرار است دقیقا چه کاری انجام دهید یا چه چیزی بفروشید. همچنین چرایی را هم باید توضیح دهید. یعنی دقیقا چرا باید این کار را انجام دهید. یک بیانیه موثر باید این ویژگیها را داشته باشد:
برای اینکه بتوانید یک بیانیه خوب بنویسید به این فکر کنید که چه چیزی بیشتر از همه به شما انگیزه میدهد. انگیزه اصلی شما برای راهانداختن و اداره کردن کسبوکارتان چیست. به این فکر کنید که حل کردن مشکلات مشتریها چه تاثیری در جامعه میگذارد.
نکته: بیانیه ماموریت باید با اهداف کسبوکار شما تطابق داشته باشد. در غیر این صورت اعتبارتان را ضعیف میکند. پس حتما چند بار آن را مرور کنید تا مطمئن شوید بیانیه در راستای اهدافتان است.
درست است که تاریخچه نویسی کمی سخت است اما با وصل کردن چند نقطه اصلی به هم، میتوانید یک تاریخچه بینقص بنویسید. این نقطههای اصلی شامل این موارد هستند:
اهداف تجاری راه روشنی برای شما و دیگرانی که قرار است با شما همکاری کنند، ترسیم میکند. خوبی داشتن هدف مشخص این است که میتوانید روی آن تمرکز کنید. نکته مهم دیگر این است که اهداف شما باید هوشمند باشند. اهداف هوشمند این ویژگیها را دارند:
وقتی اهداف به وضوح مشخص نشده باشند، برای کارمندان و اعضای تیم سخت است که بتوانند در یک جهت مشخص کار کنند. از آن بدتر این که سرمایهگذاران هم حاضر نیستند سرمایه خود را بدون دانستن مسیر مشخص در اختیار شما قرار دهند.
ماموریت شرکت «معماری سبز» تغییر چهره شهرمان است. ما این ماموریت را از طریق ساختن فضاهای شهری زیبا و همگام با محیط زیست انجام میدهیم. میخواهیم شما رویاهای سبزتان را زندگی کنید.
ما در سال 1399 شروع به فعالیت کردیم و میتوانیم بگوییم بیش از 30 سال تجربه در زمینه معماری منظره داریم. تیم ما از چهار عضو اصلی تشکیل شده است که در تیمهای کوچکتر دو نفره کار میکنیم. هر کدام از ما بیشتر از 10 پروژه موفق را برای بعضی از مهمترین برندهای ایرانی انجام دادهایم.
اهداف ما در سه سال آینده عبارتند از:
گام بعدی این است که مشتریهای بالقوه و ایدهآل خود و اندازه واقعی بازار را مشخص کنید. بنابراین در این مرحله اطلاعات جمعیتشناسی مرتبط با بازار هدف را ارائه کنید:
با مشخص کردن این موارد به مخاطبان اعتماد به نفس میدهید. چرا که آنها میفهمند تخصص و شناخت کافی از مشتریهای بالقوه دارید. اگر بازار هدف شما بیش از حد، بزرگ باشد احتمالا سرمایهگذارها رویتان حساب باز نمیکنند. چون متوجه میشوند که شناخت کافی از بازار ندارید.
در همین مثال شرکت «معماری سبز»، تهیه کردن فهرستی از تمام کسانی که باغ یا فضاهای سبز آزاد دارند، کار خیلی خوبی است. از طرفی باید تخمین نسبتا درستی از اندازه و ارزش سرمایه کسانی که چنین فضاهایی دارند هم داشته باشید. اینکه چه کسانی هستند شغلشان چیست و درآمدشان چقدر است.
حتی میتوانید در این مرحله یک نمودار کامل از سفر مشتری ترسیم کنید تا بتوانید حدس بزنید مشتریها در هر مرحله از خرید خدمات شما چه نیازهایی دارند و چطور میتوانید مشکلشان را حل کنید. ما در مقاله هرم مازلو، نیازهای افراد را بر اساس هرم نیازهای مازلو بیان کردهایم و گفتهایم که مدیران در هر مرحله باید چه کار کنند تا آن نیاز را به بهترین شکل تامین نمایند. این مثال را ببینید:
مشتریهای ایدهآل شرکت معماری سبز میتوانند شامل گروههای سنی 35 تا 65 سال باشند. کسانی که عاشق فضاهای سبز و طبیعت هستند اما خودشان مهارت لازم را برای بازسازی و رسیدگی به فضاهای سبز ندارند. سطح در آمد این افراد در سال بیشتر از 5 میلیارد تومان است و همه آنها صاحب خانه یا خانه باغ هستند.
تحقیقات بازار نشان میدهد که در تهران میزان درخواست برای بازسازی فضاهای سبز در سال 1394 تا سال 1400، 60 درصد افزایش داشته است. به همین دلیل بسیاری از پیمانکاران ساختمانی و شرکتهای معماری به سرعت در حال جذب نیرو برای انجام چنین خدماتی هستند.
بیشتر از 30 درصد شرکتهای معماری قصد دارند در سالهای آینده خدمات جدیدی تحت عنوان طراحی فضاهای سبز به خدمات خود اضافه کنند.
از طرفی شاخصهای دیگری هم وجود دارد که نشان میدهند میزان علاقه به ساختوساز فضاهای سبز سازگار با محیط زیست در پنج سال گذشته افزایش یافته است:
تحقیقات رقابتی با شناسایی سایر شرکتهایی که قصد دارید به بازار آنها ورود کنید، شروع میشود. برای شناسایی و یادگیری سازوکار هرکدام از شرکتهای رقیب باید زمان زیادی اختصاص دهید. اما باور کنید که ارزشش را دارد. بعد از اینکه مهمترین رقبای خود را شناسایی کردید به این سوالات هم پاسخ دهید:
اگر بتوانید جواب این سوالها را پیدا کنید میتوانید بفهمید که چطور باید مزیت رقابتی بدست آورید. نقاط ضعف رقبا و مشکلاتی که مشتریان با آنها دارند میتواند نقاط قوت کسبوکار شما باشد. بنابراین یک جدول درست کنید و نام و فعالیت تمام رقبای خود را در آن بنویسید. تمام نقاط ضعف و قوت آنها را هم در این جدول ذکر کنید. به این جدول، جدول آنالیز رقبا هم میگویند.
در بازار محوطهسازی و فضاهای سبز در تهران تنها دو رقیب سطح بالا وجود دارد: 1) شرکت حیاط سبز آرمان و 2) شرکت طراحی منظره دانته.
سایر شرکتها صرفا روی پروژههای صنعتی یا تعمیر منازل مسکونی متمرکز هستند.
شرکت حیاط سبز آرمان | شرکت طراحی منظره دانته | |
میانگین هزینه هر پروژه | 200 میلیون تومان | 350 میلیون تومان |
هزینه نگهداری پروژه | ماهانه 10 میلیون تومان | ماهانه 5 میلیون تومان |
رتبهبندی از روی نظرات گوگل | 3.1 ستاره | 3.7 ستاره |
مجوزهای زیست محیطی | ندارد | ندارد |
کانالهای تبلیغاتی | گوگل ادز و اینستاگرام | تبلیغات بنری، محیطی و گوگل |
در این بخش از بیزینس پلن باید مزایا، فرآیند تولید و چرخه عمر محصولات یا خدمات خود را توضیح دهید. همچنین باید توضیح دهید که چطور کسبوکار شما قرار است بهتر از رقبایتان محصولات/خدمات خود را ارائه دهد.
برای توضیح قسمت مزایای محصول/خدمات می توانید روی این موارد تمرکز کنید:
خدمات شرکت معماری سبز با سه ویژگی اصلی متمایز میشود:
میانگین هزینه هر پروژه: | 300 میلیون تومان |
هزینه نگهداری پروژه: | ماهانه 5 میلیون تومان |
رتبهبندی ما براساس نظرسنجی گوگل: | 5 ستاره |
گواهینامه زیست محیطی: | سه عدد (به پیوست مراجعه کنید) |
کانالهای تبلیغاتی: | اینستاگرام، گوگل ادز و تبلیغات بنری |
طراحی و تدوین استراتژیهای بازاریابی و فروش آنقدر مهم هستند که یا باعث رشد انفجاری شرکت شما میشوند یا به طور کلی آن را نابود میکنند. پس حتما این قسمت را جدی بگیرید و زمان زیادی به آن اختصاص دهید. به طور کلی باید روی این موضوعات تمرکز کنید:
خیلی مهم است که در این بخش از بیزینس پلن به روشهایی که باعث برتری شما از رقبا میشود هم اشاره کنید. همچنین مطمئن شوید برنامههایی که مینویسید با بودجه و برنامهریزیتان همخوانی دارند. از طرفی نتایجی را هم که پیشبینی میکنید از هر کدام این روشها بدست آورید، بنویسید.
استراتژی بازاریابی و فروش شرکت معماری سبز به ترتیب اهمیت از موارد زیر استفاده میکند:
شهرت اولین و تاثیرگذارترین عامل جذب مشتری در حوزه معماری است. سایر کانالها اولویتهای بعدی ما برای جذب مشتری هستند. همچنین استراتژیهای ما برای فعالیت در شبکههای اجتماعی شامل ساخت تیزر و کلیپ در اینستاگرام است.
اگر تازه شروع به کار کردهاید احتمالا هنوز صورت حسابهای مالی کاملی ندارید. با این حال باز هم باید برنامه بودجه را در بیزینس پلن کسبوکار خود بیاورید. بنابراین اگر به دنبال سرمایهگذار هستید در نوشتن بیزینس پلن نمونه حتما این موارد را در نظر بگیرید:
در این بخش میتوانید اعداد دیگری را هم ذکر کنید:
در حالت ایدهآل باید بتوانید این اعداد را برای سه سال آینده ارائه کنید. پس حتما بررسی کنید که همه چیز دقیق و حسابشده باشد. یادتان باشد هزینهها را دست کم نگیرید. دست کم گرفتن هزینهها در آینده غافلگیرتان میکند و در نهایت باعث از بین رفتن کسبوکار میشود.
در مرحله بعدی طرح کسبوکار باید بتوانید اعضای تیم خود را به خوبی توصیف کنید. باید دلایل محکمی ارائه کنید که چرا تیم شما یک تیم قدرتمند است. باید توضیح دهید که هریک از اعضای تیم چطور میتواند برای رسیدن به هدفهای پیشبینی شده کمک کند. این بخش از بیزینس پلن باید ستارههای تیم و مدیریت شما را به نمایش بگذارد. از طرف دیگر این بخش از طرح باید شامل این موارد هم باشد:
معرفی بنیانگذاران شرکت معماری سبز:
در نوشتن این بخش از بیزینس پلن بهتر است کمی محتاط باشید. پیشنهاد میکنیم تا حد امکان واقعبین باشید و از نوشتن اعداد نجومی خودداری کنید. اگر نمیخواهید عدد دقیقی بنویسید، طیف وسیعی از بودجههایی که مد نظرتان است ارائه کنید. در نوشتن این بخش باید بدترین و بهترین سناریو را در نظر بگیرید.
اگر یک کسبوکار نوپا هستید احتمالا هنوز به مرحله سوددهی نرسیدهاید و باید در ازای جذب سرمایه، بخشی از سهام شرکت را بفروشید. پس باید این نکته را در نظر داشته باشید که بعضی از سرمایهگذارانی که سهام شرکت را میخرند، انتظار دارند در تصمیمات مهم شرکت نقش داشته باشند. حتی اگر اکثریت سهام شرکت در اختیار آنها نباشد. پس خودتان را برای چنین موقعیتی آماده کنید.
گفتنی است که شرکت معماری سبز قبلا کلیه مجوزها، نرمافزارها و تجهیزات لازم را برای ارائه خدمات به مشتریهای فعلی خود خریداری کرده است. زمانی که درآمد سالانه در سه سال آینده به 5 میلیارد تومان و به حاشیه سود 10 درصد برسد هزینههای سالانه در مجموع (بدون احتساب مالیات) به 4 میلیارد تومان میرسد.
بنابراین ما برای خرید تجهیزات لازم و جذب نیرو در آینده به 2 میلیارد تومان وام نیاز داریم.
آخرین بخش کار مربوط به ارائه مدارک و اسناد است. در این قسمت باید هرچیزی که مخاطبان برای تکمیل اطلاعات خود نیاز دارند بیاورید. به عنوان مثال این موارد را در قسمت ضمیمه بیزینس پلن ارائه کنید:
نکته: اگر بتوانید برای قسمت ضمیمه هم یک فهرست یا جدول طراحی کنید، دسترسی به هرکدام از اسناد راحتتر میشود و کار شما را حرفهایتر میکند.
حتی اگر یک بیزینس پلن خوب هم داشته باشید، باز هم ممکن است شرکتتان شکست بخورد؛ مخصوصا اگر که به برنامه خودتان هم پایبند نباشید! داشتنِ رهبری قوی با تمرکز بر برنامه، همیشه جواب میدهد. حتی وقتی که طبق برنامه هم پیش میروید، اگر فرضیات نادرستی داشته باشید، باز هم ممکن است بودجه کم بیاورید و شکست بخورید. بازار و اقتصاد هم ممکن است دستخوش تغییراتی باشند. بدون داشتنِ یک برنامه منعطف، شاید نتوانید طبق انتظار پیش بروید.
همچنین یک راه جلوگیری از شکست بیزینس پلن، مدیریت زمان است؛ به کمک تکنیکهای مدیریت زمان میتوانید با برنامه و دقیق پیش بروید و چیزی را از قلم نیندازید.
بیزینس پلن استارت آپ ناب زمانی استفاده میشود که شرکت ترجیح میدهد توضیح سریع و مختصری درباره کسبوکار خود بدهد. شاید شرکت اینطور احساس میکند که اطلاعات زیادی برای ارائه ندارد، چون تازه کارش را شروع کرده است.
این بیزینس پلن شامل این موارد میشود: پیشنهاد ارزش، فعالیتهای اصلی شرکت، مزیتهای کسبوکار، منابع شرکت، مثل کارکنان، دارایی و سرمایه شرکت، فهرست شرکا، بخشهای مشتریان و منابع درآمد.
در این مقاله ده قدم اصلی برای نوشتن یک نمونه بیزینس پلن را برایتان توضیح دادیم. اما هنوز هم چند نکته مهم دیگر وجود دارد. رعایت کردن این نکات در نوشتن طرح، کارتان را حرفهایتر و جذابتر میکند. پس به این موارد هم دقت کنید:
بیزینس پلن چیست؟
طرح کسبوکار سندی است که همه جزئیات درباره اهداف یک شرکت و نحوه برنامهریزی برای دستیابی به آن اهداف را مشخص میکند. منظورمان از جزئیات مواردی مثل برنامهریزی درباره بازاریابی، منابع مالی و واحدهای اجرایی است.
چرا به بیزینس پلن نیاز داریم؟
اولین دلیلی که وجود بیزینس پلن را توجیه میکند این است که به شما کمک میکند بفهمید از کجا باید شروع کنید و به کجا برسید. از طرف دیگر بیزینس پلن به شما کمک میکند که بودجه جذب کنید. یا حتی شرکای تجاری یا سرمایهگذار پیدا کنید. در نهایت اگر بیزینس پلن را با دقت و جزئیات بنویسید میتوانید دیگران را متقاعد کنید که با شما همکاری کنند.