هرم نیازهای مازلو و پیاده سازی آن برای موفقیت سازمانی + مثال واقعی

هر کسب و کاری از کارکنانش انتظار دارد که بزرگ فکر کنند، پشتکار داشته باشند، الهام بگیرند و حتی الهام‌بخش باشند. بنابراین سوال مهمی که پیش می‌آید این است که افراد به چه چیزی نیاز دارند تا بهترین باشند؟ برای پاسخگویی به این سوال مهم، یک روانشناس آمریکایی به نام آبراهام مازلو طرحی به نام «هرم مازلو» را ارائه کرده است. سپس این هرم مازلو برای استفاده در دنیای کسب‌وکار تعمیم یافت و به این ترتیب «هرم مازلو در کسب و کار» هم ایجاد شد. تصویر خندان زیر مربوط به این روانشناس بزرگ، آقای آبراهام مازلو است!

مازلو یک نظریه‌ی روان‌شناختی در مورد انگیزش انسان مطرح کرد. این نظریه می‌گوید برای ایجاد انگیزه در سطح بالا یا خودشکوفایی در یک فرد، اول باید به نیازهای اساسی‌تر او پرداخته شود و آن‌ها را برطرف کرد. مدل سلسله مراتبی پنج لایه‌ی مازلو با نیازهای اساسی انسان یعنی نیازهای فیزیولوژیکی، امنیت و تعلق شروع می‌شود و سپس به عزت نفس و خودشکوفایی می‌رسد.

قبل از اینکه افراد بتوانند به تمام پتانسیل و ظرفیت وجودی خودشان پی ببرند و از آن استفاده کنند، نیازهای اولیه‌ی انسان یعنی نیازهای فیزیولوژیکی (یعنی تغذیه و سلامت)، نیازهای امنیتی (یعنی سرپناه و ثبات) و نیازهای اجتماعی (یعنی دوستی و تعلق) باید برطرف شود.

همین اصول در دنیای کسب و کار و تجارت هم صدق می‌کند. یعنی برای اینکه اعضای یک مجموعه کاری رشد کنند و از حداکثر پتانسیل وجودی خود استفاده کنند، اول باید نیازهای اساسی و اولیه‌ی آن‌ها در اولویت قرار بگیرد و به آن‌ها رسیدگی شود.

ما می‌توانیم از هرم مازلو در کسب و کار استفاده کنیم تا نشان دهیم چگونه می‌توان از کارمندان یا اعضای یک تیم برای رسیدن به بالاترین سطح خودشکوفایی حمایت کرد. رسیدن به بالاترین سطح خودشکوفایی، به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا هم به بهترین خودشان تبدیل شوند و هم به موفقیت‌های مالی برسند.

کاربرد تجاری هرم مازلو

تصویر زیر هرم مازلو در کسب و کار را نشان می‌دهد. در ادامه کاربرد تجاری هر کدام از نیازهای مازلو را همراه با یک مثال واقعی بررسی می‌کنیم.

1. نیاز مازلو: فیزیولوژیکی

کاربرد تجاری:

محیط کاری ایمن، نورپردازی مناسب، تجهیزات گرمایشی و سرمایشی، دستگاه تصفیه هوا، تهیه‌ی ابزارها و امکانات مناسب و استاندارد برای انجام بهترین کار و گرفتن بهترین خروجی

مثال: شرکت گوگل دوچرخه‌ها و ماشین‌های برقی برای کارکنانش در نظر گرفته تا آن‌ها را به جلسات، مراکز بازی، مزارع کشاورزی ارگانیک و مراکز خرید سازگار با محیط زیست برسانند! هدف گوگل این است که زندگی کارمندانش را راحت‌تر کند و به همین دلیل همیشه به دنبال راه‌هایی برای بهبود سطح سلامت، رفاه و روحیه‌ی کارمندانش است.

2. نیاز مازلو: امنیت

کاربرد تجاری:

با همکارانتان محترمانه رفتار کنید. به آن‌ها آزادی ریسک بدهید. همکارانتان را مورد انتقاد شدید یا تحقیر قرار ندهید.

مثال: مارک زاکربرگ مدیرعامل شرکت فیس‌بوک، یکی از پویاترین و سریع‌ترین شرکت‌های در حال رشد، با کارمندان سطح اول خودش هم ملاقات می‌کند! شاید این موضوع برایتان عجیب باشد ولی همین واقعیت چیزهای زیادی در مورد نحوه‌ی کسب‌وکار مارک زاکربرگ نشان می‌دهد. فیس‌بوک به جای اینکه افراد را بر اساس سن و تجربه‌شان در موقعیت‌های شغلی قرار دهد، برای ایده‌های همه‌ی کارکنانش به روش‌های شفاف و متمایز ارزش قائل است.

3. نیاز مازلو: تعلق و دوستی

کاربرد تجاری:

به همه‌ی افراد این فرصت را بدهید که شنیده شوند. حس اجتماعی در آن‌ها ایجاد کنید، به این معنی که احساس کنند آن‌ها هم عضوی از یک اجتماع بزرگتر هستند. چون کارکنان یک کسب‌وکار همه بخشی از یک مجموعه‌ی بزرگتر از خودشان هستند. به آن‌ها کمک کنید تا درک کنند که کار ارزشمندی انجام می‌دهند.

مثال: تیم مسئولیت اجتماعی شرکت HBO (مخفف Home Box Office) یکی از بزرگترین پخش کننده‌های شبکه‌های تلوزیونی در آمریکا، بین کارمندانش را اتحاد برقرار می‌کند، استعدادها و شرکای غیرانتفاعی را برای ایجاد تفاوت در مسائل اجتماعی به صنعت و جامعه‌ی خود متصل می‌کند. همه‌ی کارمندان از بخش مدیریت گرفته تا بخش‌های پایین برای آموزش اقدام می‌کنند و کمک می‌کنند تا دنیا به جای بهتری تبدیل شود.

4. نیاز مازلو: عزت نفس

کاربرد تجاری:

توانمندسازی، تجلیل همه‌گانی، تدارک دیدن برنامه‌هایی برای به رسمیت شناخته شدن کارکنان، درک اینکه نقش و مسئولیت هر فرد به موفقیت نهایی شرکت کمک می‌کند. کاری کنید که همه احساس ارزشمندی و مهم بودن کنند.

مثال: شرکت ساوت‌وست ایرلاینز که یک شرکت هواپیمایی در آمریکا است به کارکنانش این مجوز را می‌دهد تا برای خوشحال کردن مشتری‌ها، مسافت بیشتری طی کنند! این مسئله به آن‌ها قدرت می‌دهد تا برای رسیدن به این چشم‌انداز هر کاری که از دستشان برمی‌آید انجام دهند.

5. نیاز مازلو: خودشکوفایی

کاربرد تجاری:

به کارمندان این فرصت را بدهید که بزرگ فکر کنند، خلاق باشند، چشم‌اندازی برای آینده داشته باشند، دوباره کشف کنند و ورودی مستقیمی به مدیر ارشد شرکت ارائه دهند.

مثال: شرکت گوگل یکی از خلاقانه‌ترین محیط‌های کاری را برای کارمندانش ایجاد کرده است. گوگل آنقدر به نوآوری اهمیت می‌دهد که 9 اصل نوآوری را بیان کرده است! مثلا یکی از آن اصول این است که گوگل کارمندانش را تشویق می‌کند تا 20٪ از زمان خود را صرف پرداختن به ایده‌های جدید و خلاقانه‌ای کنند که به آن‌ها علاقه‌مند هستند. همین اقدام باعث ایجاد محصولات و برنامه‌هایی مثل گوگل مپ، گوگل نیوز و گوگل آلرت شده است!

چطور هر نیازهای مازلو را اجرایی کنیم؟

مدل مازلو یادآوری می‌کند که مدیران و کسب‌وکار آن‌ها زمانی بهترین خروجی را از کارکنانشان دریافت می‌کنند که از دیدگاه ذینفعانشان با «طرز فکر بیرونی» به دنیا نگاه می‌کنند. یعنی نسبت به اعضای تیم خود همدلی، دلسوزی و محبت واقعی نشان می‌دهند و در عین حال به صورت سازماندهی شده، منظم، همراه با مدل‌سازی شفاف و قابل اندازه‌گیری فعالیت می‌کنند و استانداردها و انتظاراتی هم دارند. تلاش برای درک نیازهای فیزیولوژیکی، امنیت، تعلق خاطر و عزت نفس ذینفعان برای ایجاد محیطی که استعدادها و برتری‌های افراد مورد اعتماد و حمایت قرار گیرد ضروری است.

ایجاد مدلی از «مدیریت مشارکتی» که در آن کارکنان در فرآیند تصمیم‌گیری درگیر هستند، باعث می‌شود در آن محیط نظرات کارکنان دیده و ارزش‌گذاری ‌شود. وقتی کارکنان احساس کنند که به اندازه‌ی کاری که انجام می‌دهند مهم هستند، باعث می‌شود آن‌ها واقعا و از ته دل ازخودگذشتگی کنند، چیزی که همه‌ی مدیران برای به حداکثر رساندن عملکرد شرکت خود به آن نیاز دارند.

مدیرها همیشه به کار تیمی علاقه دارند ولی معمولا نقش خود را در ایجاد یک احساس تیمی مشترک که عملکرد و نتایج را تحت تاثیر قرار می‌دهد، فراموش می‌کنند. آنها باید نیازهای فیزیولوژیکی، امنیت، تعلق خاطر و عزت نفس ذینفعان خود را بشناسند و به طور فعال به آن‌ها پاسخ دهند.

بهترین شرکت‌ها تیم کاری تشکیل می‌دهند که شرکت و اعضای آن ویژگی‌های زیر را دارند:

• اعضای آن با احترام و بزرگواری با یکدیگر رفتار می‌کنند.
• در آن شرکت‌ هر فرد احساس می‌کند در آن شنیده می‌شود و احساس توانمندی می‌کند.
• آن شرکت جایی است که هر فرد از نقش و مسئولیت‌های خود آگاه است و می‌داند که چطور به مجموعه‌ی بزرگتر از خودش یعنی شرکتی که در آن فعالیت می‌کند، کمک کند.
• در آن تیم هیچ ترسی برای ریسک کردن وجود ندارد و همه نسبت به آن شرکت احساس مالکیت دارند.
• کار برای برطرف‌کردن این نیازها به افراد کمک می‌کند تا به بهترین خودشان تبدیل شوند و به کسب‌وکارها و برندها این امکان را می‌دهد تا در حوزه‌ی کاریشان به برتری برسند.

نتیجه‌گیری

جان کلام این است که برای موفقیت در کسب‌وکار به یک تیم قوی، پرتلاش، با اراده، خلاق و با اعتماد به نفس نیاز دارید. اما برای داشتن این تیم اول باید به نیازهای اولیه‌ی آن‌ها توجه و رسیدگی کنید. هرم مازلو نشان می‌دهد که اول باید نیازهای فیزیولوژیکی، امنیت و تعلق خاطر به ترتیب برطرف شوند و بعد به سراغ نیازهای بالاتر یعنی عزت نفس و خودشکوفایی رفت. شما نمی‌توانید با نادیده گرفتن نیازهای اساسی انسان از او انتظار خلاقیت و خودشکوفایی داشته باشید.

همین هرم مازلو در کسب‌ و کار هم وجود دارد و شما می‌توانید به راحتی در کسب‌وکارتان هم از آن استفاده کنید. بنابراین اگر به رشد کسب‌وکارتان اهمیت می‌دهید، «هرم مازلو در کسب و کار» را همیشه بخاطر داشته باشید و سعی کنید با یک برنامه‌ریزی اساسی، اول سطح رفاه و آسایش کارکنانتان را افزایش دهید و کم‌کم آن را به سمت عزت نفس، خودشکوفایی و خلاقیت ببرید. البته هرم مازلو علاوه بر دنیای کسب و کار در تمام زندگی کاربرد دارد و شما می‌توانید آن را به جنبه‌های دیگر زندگی هم تعمیم دهید و در جهت رشد و توسعه‌ی فردی از آن استفاده کنید.

×

دیکشنری کاربردی مفاهیم کسب و کاری

دانلود رایگان