بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ چیست؟ قدم به قدم موفقیت در بازاریابی شبکه ای

24 درس رایگان

بر اساس معتبرترین مقالات دنیا

مفاهیم، ابزارها و تکنیک‌ها

بازاریابی شبکه ای، درس دهم از سری دوره آموزش بازاریابی است، با خواندن مقالات این سری شما می‌توانید مهارت خود را در بازاریابی افزایش دهید. این سری به زبان ساده مفاهیم، ابزارها و تکنیک‌های بازاریابی را به شما آموزش می‌دهد.

مشاهده درسنامه در انتهای مقاله

در درس دهم از درسنامه آموزش بازاریابی، با تعریف بازاریابی شبکه‌ ای و مسیر موفقیت در بازاریابی شبکه‌ ای آشنا می‌شوید. اگر به دنبال کار نیمه وقت با یک برنامه انعطاف پذیر هستید، این نوع بازاریابی می‌تواند یک فرصت مناسب تجاری برایتان محسوب شود.
 

شاید بپرسید بازاریابی شبکه‌ای چیست؟ بازاریابی شبکه‌ ای یک ساختار فروش است که در آن افراد به صورت مستقل محصولاتی را از شرکت مادر خریداری کرده و به فروش می‌رسانند. هر چند که این عمل با برنامه‌های هرمی مقایسه شده و با آنها شباهت‌هایی هم دارد اما هنوز بسیاری از سازمان‌های معتبر در این نوع بازاریابی مشارکت می‌کنند.
 

اگر قصد پیوستن به یک شرکت بازاریابی شبکه ای را دارید، مهم است درک کنید چگونه از منافع خود محافظت کنید و فرصت‌های مناسب را تشخیص دهید. در این مقاله، قصد داریم بازاریابی شبکه‌ ای را تعریف و نحوه کار آن را بررسی کنیم.

بازاریابی شبکه ای چیست؟

بازاریابی شبکه ای یک ساختار سازمانی است که در آن محصولات از طریق یک شرکت تولیدی غیرمتمرکز توسط فروشندگان مستقل به فروش می‌رسند. در این نوع بازاریابی شرکت‌ها به جای استخدام و استفاده از کارمندان تمام وقت، محصولاتشان را به وسیله فروشندگان مستقل عرضه می‌کنند. معمولا در این نوع بازاریابی، فروشندگان محصولات را به صورت عمده از تولید کننده دریافت و سپس بدون واسطه آنها را به فروش می‌رسانند. مثلا در مهمانی‌های خانوادگی و یا دوستانه به معرفی محصولات می‌پردازند. در مدل‌های کسب‌وکار، انواع بازاریابی شبکه‌ای تعریف شده است که ما در مقاله جداگانه‌ای راجع به آن صحبت کرده‌ایم.
 

این نوع از شرکتهای بازاریابی در زمینه‌های مختلف تولیدی از جمله محصولات آرایشی، پوشاک و کالاهای خانگی فعالیت می‌کنند. در مورد میزان سود دهی به فروشندگان در این حوزه از بازاریابی انتقادات زیادی وجود دارد. بنابراین اگر قصد عضویت و یا عدم عضویت در یک شرکت بازاریابی شبکه‌ای را دارید مهم است ابتدا به درستی درباره آن تحقیق کرده تا دچار ضرر و زیان نگردید.
 

انواع نتورک مارکتینگ

به طور کلی، سه نوع بازاریابی شبکه‌ای داریم:

• بازاریابی شبکه‌ای تک سطحی: در این نوع نتورک مارکتینگ، لازم نیست توزیع کنندگان دیگری را به کار بگیرید و تمام حقوق شما از فروش مستقیم به دست می‌آید.
• بازاریابی شبکه‌ای دو سطحی: بازاریابی شبکه‌ای دو سطحی – برخلاف بازاریابی شبکه‌ای تک سطحی – جذب نیرو را هم شامل می‌شود، اما دستمزد شما فقط به آن وابسته نیست. هم برای فروش مستقیم و هم برای فروش مستقیم یا ترافیک ارجاعی‌ای که توسط شرکت‌های وابسته یا توزیع‌کنندگانی زیرمجموعه‌ی شما، دستمزد می‌گیرید.
• بازاریابی شبکه‌ای چند سطحی: نتورک مارکتینگ چند سطحی، یک شبکه بازاریابی مبتنی بر توزیع است که دو یا چند سطح را شامل می‌شود.

حالا که متوجه شدید انواع نتورک مارکتینگ چیست، بیایید ببینیم اصلا بازاریابی شبکه‌ای چه فرقی با ساختار هرمی می‌کند.
 

تفاوت بازاریابی شبکه‌ای و ساختار هرمی

در حالی که برنامه‌های بازاریابی شبکه‌ای و چندسطحی ریشه شکل‌گیری طرح‌های هرمی (Pyramid) هستند، اما تفاوت‌هایی هم با هم دارند. درست است افرادی که می‌توانند اعضای بیشتری را برای یک برنامه استخدام کنند، اغلب کمیسیون بیشتری می‌گیرند، اما بازاریابی شبکه‌ای نوعی کسب‌وکار قانونی است و ساختار مشروعی دارد که محصولات واقعی به مشتریان می‌فروشد. اما ساختارهای هرمی اینطور نیست و معمولا محصولی فروخته نمی‌شود و غیرقانونی هستند.

ویژگی های بازاریابی شبکه ای

بیایید چند تا از ویژگی‌های برجسته بازاریابی شبکه‌ای را با هم مرور کنیم:

داشتن یک ساختار سلسله مراتبی

فرض کنید شخص «الف»، یک شخص «ب» پشت سرش دارد. حالا شخص الف اگر فروش داشته باشد، پورسانت می‌گیرد و وقتی شخص ب می‌فروشد، باز هم شخص الف بخشی از پورسانت شخص ب را می‌گیرد.
 

عدم نیاز به تبلیغات

وابستگی به مکانیسم فروش مستقیم بازاریابی شبکه‌ای، موجب می‌شود شرکت کمتر به تبلیغات وابسته باشد، چون ارتباط با مشتریان، تاثیر بسیار بیشتری از تبلیغات دارد.
 

استفاده از فروش مستقیم

شرکتهای بازاریابی شبکه‌ای، مستقیما محصول‌شان را می‌فروشند و از هیچ کانال توزیعی استفاده نمی‌کنند. وظیفه ارائه محصولات به بازار، به عهده طرف سومی است که در صورت فروش، پورسانت می‌گیرد.
 

استفاده از ساختار حقوق متغیر

بازاریابی شبکه ای، یک شبکه مبتنی بر پورسانت است که افراد دخیل در آن، در ازای کار خاصی که انجام می‌دهند، دستمزد می‌گیرند. پس ساختار حقوق آن ثابت نیست.

بازاریابی شبکه‌ ای چگونه کار می‌کند؟

به منظور فعالیت در سازمانهای بازاریابی شبکه ای، دو روش وجود دارد که باید قبل از تصمیم گیری در مورد عضویت در این شبکه‌ها آنها را بررسی کنید. اولین روش آن است که باید درک خود را نسبت به چگونگی عملکرد یک سازمان بازاریابی شبکه‌ ای بالا ببرید و میزان موفقیت و منصفانه بودن کار آنها را مورد بررسی قرار دهید. همچنین نحوه رسیدگی و تلاش آنها برای نمایندگان شان را ارزیابی کنید.

در روش دوم لازم است از واقعی بودن شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای اطمینان حاصل کنید و مراقب باشید در دام شرکت‌هایی که قصد کلاهبرداری و سوء استفاده از شما را دارند نیفتید. نظم ایده‌آل یک سازمان بازاریابی شبکه‌ ای آن است که محصولات با کیفیت را در اختیار فروشندگانی قرار دهند که بتوانند با فروش آنها سود مناسبی را عاید شرکت کنند.

به منظور چنین عملکردی لازم است که تولید کنندگان با نیازهای مخاطبان آشنایی داشته باشند و محصولات را متناسب با آن تولید کنند. از طرفی دیگر باید به گونه‌ای قیمت‌گذاری شوند که علاوه بر سود رسانی به شرکت، برای مصرف کنندگان نیز مقرون به صرفه باشد. در چنین سازمانی، فروشندگان مستقلا کار می‌کنند. آنها رئیس خود هستند و توانایی کنترل ساعات کاری‌شان را دارند. از طرف دیگر، استقلال کاری تیم فروش باعث کاهش هزینه‌های بازاریابی شرکت شده و از این طریق به شرکت سود می‌رسانند.
 

متاسفانه بسیاری از شرکت‌های نتورک مارکتینگ از استاندارد‌های مشابه با ساختار سازمانی فوق برخوردار نیستند. برخی از شرکت‌ها فقط اقدام به فروش بسته‌های مبتدی به فروشندگان تازه کار و بی‌تجربه می‌کنند. این روش هر چند منجر به کسب در آمد شرکت‌ها  می‌شود اما اغلب فروشندگان را دچار ضرر و زیان می‌کند. (زیرا باعث ایجاد سیستمی می‌شود که در آن سود بسیار کمی عاید فروشندگان مبتدی می‌گردد.) این موضوع در حالی است که سایر فروشندگان در حال تلاش برای جبران خسارت و یا بازگرداندن پول و سرمایه خود از شرکت هستند.
 

بنابراین بسیار مهم است که ابتدا اطمینان حاصل کنید که یک شرکت بازاریابی شبکه ای سابقه ای موفق و عملکردی عادلانه در برابر فروشندگان خود داشته و تا پیش از اثبات این امر، اقدام به عضویت در آنها نکنید.
 

مزایا و معایب نتورک مارکتینگ

یک سری ایرادات به کسب‌وکارهای بازاریابی شبکه‌ای وارد است. در ساختار سلسله مراتبی بازاریابی شبکه‌ای، افرادی که در قسمت پایینتر قرار دارند، پول کمتری گرفته و درآمد پایینتری دارند. درواقع، شرکت با فروش کیت‌های اولیه گران قیمت به تازه کارها، درآمد کسب می‌کند.
 

جذابیت نتورک مارکتنیگ این است که یک فرد پرانرژی و با مهارت فروش خوب می‌تواند کسب‌وکار سودآوری با حداقل سرمایه داشته باشد.

چگونگی موفقیت در بازاریابی شبکه‌ ای

کار در بازاریابی شبکه‌ ای بسیار ایده‌آل به نظر می‌رسد زیرا در این کار شما رئیس خود هستید و می‌توانید ساعات کاری و اهداف‌تان را مستقلا معین کنید. در ادامه تمام مواردی را که لازم است برای موفقیت در این نوع بازاریابی بدانید را بررسی می‌کنیم.

• انتخاب شرکت مناسب: برای انتخاب شرکت مناسب ابتدا باید تحقیقات لازم را انجام دهید و مدیر عامل و سهامداران شرکت را بشناسید و محصول یا خدمات آن را بررسی کنید.
• شروع به کار در شرکت: حالا که شرکت را به درستی شناختید و می‌خواهید کارتان را در آن شرکت شروع کنید، بهتر است مربی مناسبی انتخاب کنید، آموزش ببینید، مشتریان بالقوه جدید پیدا کنید و آنها را پیگیری نمایید.
• تیم بازاریابی شبکه‌ای خود را بسازید: برای تشکیل تیم بازاریابی شبکه‌ای باید اعضای جدید جذب کنید، آنها را به خوبی راهنمایی کنید، کمیسیون خوبی به آنها بدهید و در مورد کارتان با یک متخصص مشورت کنید.

تیم سازی در نتورک مارکتینگ

هدف از تیم‌سازی در بازاریابی شبکه‌ای این است که اعضا با به اشتراک گذاشتن اطلاعات، منابع و پشتیبانی به یکدیگر کمک کنند و تجارت خود را توسعه دهند. برای تیم‌سازی در بازاریابی شبکه‌ای باید یک سری نکات را بدانید تا با سرعت بیش‌تری به هدف خود برسید.
 

سرعت تیم، سرعت رهبر است

سرعت تیم‌های شما هرگز نمی‌تواند از سرعت رهبران تیم‌ها بیش‌تر باشد. زمان‌هایی که یک شرکت سریع‌ترین رشد و اقدام را در تیم خود مشاهده کرده، همیشه زمان‌هایی بوده که رهبران آن شبکه متعهد به انجام اقدامات گسترده بوده‌اند.
 

رویاهای اعضای شبکه‌‌تان را درک کنید

سریع‌ترین راه برای مرتب‌کردن افراد در زمانی که سرعت جذب خود را افزایش داده‌اید، این است که رویاهای آن‌ها را درک کنید و به میزان انگیزه‌ی آن‌ها برای تغییر زندگی‌شان توجه کنید.
 

تعداد جلسات خود را افزایش دهید

هنگامی که شما در یک بازه‌ زمانی مشخص دیدارهای بیش‌تری با اعضای تیم‌تان داشته باشید، نقاط و فرصت‌های بیش‌تری در معرض دید خود دارید، که سبب رشد تصاعدی تیم و درآمد شما می‌شود.
 

توجه و نظر یک عضو جدید تیم را جذب کنید

مهم‌ترین زمان برای تیم‌سازی در بازاریابی شبکه‌ای، 30 دقیقه پس از ثبت نام یک عضو جدید است. زیرا اگر انتظارات آن‌ها را به درستی برآورده نکنید و فورا به آن‌ها نشان ندهید که چگونه می‌توانند مردم را با کسب و کار شما آشنا کنند، فرصت ارزشمندی را برای ایجاد تیمی متشکل از اعضای جدید در هفته‌های آینده از دست می‌دهید.
 

کمتر از یک ساعت در هفته را صرف آموزش کنید

یکی از اصول مهم تیم‌سازی در بازاریابی شبکه‌ای گرفتار نشدن در دامی به نام آموزش است. آموزش بیش‌ از حد، تله‌ای است که در صورت گرفتاری در آن برای مدت طولانی با رکود درآمدی مواجه می‌شوید.
 

در هر رویداد فقط یک پیام خاص به تیم‌ بدهید

رویدادها همیشه بسیار انگیزشی هستند، اما همان‌طور که می‌دانید انگیزه ماندگار نیست و زیاد دوام نمی‌آورد. بنابراین مهم است که در پایان هر رویداد فقط یک پیام خاص به اعضای تیم خود بدهید.
 

رهبران خود را متحد کنید

برقراری اتحاد در بین مدیران یکی از فاکتورهای مهمی است که بسیاری از شرکت‌ها آن را نادیده می‌گیرند. اگر سرعت رشد تیم شما آهسته است، پیشنهاد می‌کنیم حتما از این فاکتور طلایی استفاده کنید.
 

به اعضای تیم انگیزه بدهید

اعضای تیم هم مثل همه ما گاهی به یک نیروی محرک نیاز دارند. سعی کنید به طرق مختلف تیم را از حالت سکون خارج کرده و به آنها انگیزه برای حرکت بدهید. مثلا به خاطر عملکرد خوب‌شان به آنها پاداش بدهید.

بیزینس مدل بازاریابی شبکه ای: آیا برای شما مناسب است؟

اگر به فکر راه اندازی یک کسب‌وکار هستید که بر بازاریابی چند سطحی یا همان بازاریابی شبکه‌ای از هر نوعی متکی باشد، مطمئن شوید که یک تیم بازاریابی قوی در هسته اصلی سازمان خود دارید. هرچه پایگاه شما از بازاریابان قوی تری تشکیل شده باشد، شانس شما برای موفقیت بلندمدت بیشتر است. اینکه بگوییم یک فروشنده موفقی که می‌خواهد چیزی بفروشد را در مدل بازاریابی شبکه‌ای یا نتورک مارکتینگ خود جا بدهیم، کار درستی نیست. یعنی اگر کسی را دارید که فکر می‌کنید می‌تواند باعث موفقیت کسب‌وکار شما بشود و هیجان خاصی برای این کار دارد اما مناسب تیم فروش نیست را در مکان دیگری قرار بدهید.
 

بازاریابی برای موفقیت هر کسب‌وکاری حیاتی است، اما فراموش نکنید که داشتن صداقت و اشتیاق واقعی در مورد یک شرکت یا محصول به خودی خود نوعی بازاریابی برای محصول شما است. بازاریابی بخشی صنعت محور و بخشی تفکر خلاق است. در بازاریابی شبکه‌ای هم همین اتفاق می‌افتد. وقتی افرادی را استخدام می‌کنید که در مورد کسب‌وکار و محصول شما هیجان زده هستند، آنها این اشتیاق را با دیگران به اشتراک خواهند گذاشت. یک نیروی فروش مشتاق منجر به فروش و استخدام بیشتر در شبکه بازاریابی شما می‌شود.
 

بجز اینها باید برای تحقیق در مورد قوانین موجود در بازاریابی شبکه‌ای وقت بگذارید تا مطمئن شوید که کسب‌وکار شما کاملاً با قوانین مطابقت دارد. اگر مراقب نباشید، شیوه‌های بازاریابی فریبنده و طرح‌های هرمی می‌توانند شما را با مشکل قانونی مواجه کنند.

نکات بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ

حالا که متوجه شدید نتورک مارکتینگ چیست و با انواع بازاریابی شبکه‌ای آشنا شدید، نکات زیر را هم درنظر داشته باشید تا در این زمینه موفق شوید:

• اگر به دنبال یک شبه ثروتمند شدن باشید، شرکت در این طرح به شما توصیه نمی‌شود. زیرا عضویت در بازاریابی شبکه‌ ای مستلزم صرف زمان لازم و تعهدات اساسی است.
• حتما از افراد با تجربه در بازاریابی شبکه ای راهنمایی بگیرید.
• از نو آغاز نکنید بلکه به دنبال افرادی باشید که در نیمه راه هستند و می‌توانند به شما کمک کنند.
• مطالعات خود را افزایش دهید و به خاطر داشته باشید که اگر استراتژی خاصی برای فردی نتیجه مطلوب داشته است دلیل بر آن نیست که برای شما نیز مفید واقع شود.

منابع:

• مرور سیستماتیک بر بازاریابی شبکه‌ای
• بازاریابی شبکه‌ای چیست؟
• چگونه در بازاریابی شبکه‌ای موفق شویم؟

×