گوگل آنالیتیکس چیست؟ | آموزش گام به گام راه اندازی گوگل آنالیتیکس

از هر کسی که در زمینه تجارت الکترونیک و فروش اینترنتی به موفقیت رسیده بپرسید، به شما می‌گوید که “درک رفتار کاربران” مهم‌تر از همه چیز است. دقیقاً همان کاری که شما پس از آموزش آنالیتیکس آن را یاد می‌گیرید.

اینکه بازدیدکنندگان از چه منابعی وارد سایت می‌شوند، کدام صفحات را مشاهده می‌کنند، در چه مرحله‌ای سایت را ترک می‌کنند و چه عواملی بر تصمیم خرید آن‌ها تأثیرگذار است، همگی پرسش‌هایی هستند که این ابزار تحلیل فروشگاه اینترنتی به شما در یافتن پاسخ آن‌ها کمک می‌کند.

گوگل آنالیتیکس چیست؟

گوگل آنالیتیکس (یا به اختصار GA) یک پلتفرم رایگان تحلیل رفتار کاربران ‌سایت است که فراتر از آمارهای اولیه و ساده مثل تعداد بازدید یا مدت‌زمان حضور کاربران در سایت، اطلاعات دقیقی درباره مسیر ورود، رفتار و نوع تعاملات کاربران در اختیار شما قرار می‌دهد.

این پلتفرم به‌طور خاص، سه نوع داده اصلی را پوشش می‌دهد:

• نحوه جذب کاربران (Acquisition)
• رفتار کاربران در سایت (Behavior)
• داده‌های مرتبط با درآمدزایی و سودآوری (Monetization)

با استفاده از این داده‌ها، کسب‌وکارها می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌تری درباره بازاریابی، طراحی رابط کاربری، قیمت‌گذاری و حتی توسعه محصول اتخاذ کنند.

مقایسه نسخه‌های مختلف گوگل آنالیتیکس

نسخه قبلی گوگل آنالیتیکس با نام Universal Analytics یا GA3 شناخته می‌شد. در حال حاضر، گوگل پلتفرم جدیدی با نام گوگل آنالیتیکس 4 (GA4) ارائه کرده است که دقت بالاتری در جمع‌آوری داده‌ها دارد و ساختار ساده‌تری هم برای تحلیل ارائه می‌دهد.

تفاوت کلیدی این نسخه‌ها “مدل داده” است. مدل داده در GA3 بر پایه «نشست» (Session-Based) بود. در این مدل هر بار ورود کاربر به سایت به‌عنوان یک نشست جدید ثبت می‌شد. اگر کاربر پس از مدتی مجدداً وارد سایت می‌شد، حتی با همان دستگاه، یک نشست جداگانه در نظر گرفته می‌شد. (البته به نشست در زبان متخصصان همان سشن گفته می‌شود.)

به همین ترتیب، داده‌ها حول محور بازدید صفحه، رویدادها و تراکنش‌ها سازماندهی می‌شدند که این داستان باعث می‌شد دقت کمتری در اطلاعات وجود داشته باشد. اما در GA4، مدل داده‌ها رویدادمحور (Event-Based) است. این موضوع در آموزش گوگل آنالیتیکس اهمیت زیادی دارد و لازم است به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.

منظور از مدل رویداد محور چیست؟

در چنین ساختاری:

• هر تعامل کاربر (مثل بارگذاری صفحه، کلیک روی لینک، تماشای ویدئو و…) به‌عنوان یک رویداد یا ایونت ثبت می‌شود.
• هر رویداد می‌تواند شامل چندین پارامتر تکمیلی مانند نام دکمۀ کلیک‌شده یا آدرس صفحه باشد.
• تمامی رویدادها به یک شناسه کاربری اختصاص می‌یابند و وابسته به نشست‌های جداگانه نیستند.

حالا نتیجه‌ی عملی چه خواهد بود؟ اگر کاربری ابتدا روی یک محصول کلیک کند و سپس، پس از مدتی، خرید خود را نهایی نماید، GA4 هر دو فعالیت را به‌عنوان رویدادهایی مرتبط با همان کاربر، بدون قطع‌پذیری زمانی، ثبت می‌کند.

چطور آنالیتیکس را راه‌اندازی کنیم؟

در این بخش از آموزش آنالیتیکس به مراحل مشخص و دقیقی اشاره می‌کنیم که برای راه‌اندازی آن وجود دارد. بعد اینکه وبسایتتان را طراحی و اجرا کردید و بعد از راه اندازی فروشگاه اینترنتی، نوبت آنالیتیکس می‌رسد:

۱. ایجاد حساب گوگل آنالیتیکس

برای شروع، ابتدا باید برای سایت‌تان یک حساب یا همان اکانت Google داشته باشید. می‌توانید از یک حساب قبلی استفاده کنید یا حساب جدیدی بسازید. اگر قرار است این ابزار را برای کسب‌وکار خود به کار بگیرید، توصیه می‌شود از ایمیل شرکتی استفاده کنید، نه ایمیل شخصی.

۲. ایجاد حساب و افزودن اولین Property

بعد از ورود به گوگل آنالیتیکس، اگر از ابتدا شروع می‌کنید، ابتدا باید یک حساب جدید (Account) ایجاد کنید. این حساب به شما امکان می‌دهد که آمار وب‌سایت خود را در یک نمایه (Profile) مستقل دنبال کنید. معمولاً نام حساب را نام برند یا وب‌سایت خود انتخاب می‌کنند.

سپس، باید اولین Property را به حساب خود اضافه کنید. Property همان وب‌سایت یا اپلیکیشنی است که می‌خواهید اطلاعات آن را تحلیل کنید. در این مرحله، باید اطلاعات زیر را وارد کنید:

• نام Property
• واحد پول
• منطقه زمانی برای گزارش‌دهی

نکته: داده‌ها بر اساس منطقه زمانی‌ای که تعیین می‌کنید، ثبت می‌شوند. حتی اگر بازدیدکننده در منطقه زمانی دیگری باشد، اطلاعات بر اساس تنظیم شما گزارش می‌شود.

همچنین می‌توانید دسته‌بندی صنعتی (Industry Category) و اندازه کسب‌وکار خود را نیز مشخص کنید تا گوگل آنالیتیکس پیشنهادات شخصی‌سازی‌شده‌تری ارائه دهد. مثلاً اگر فروشگاه آنلاین قهوه دارید، می‌توانید گزینه‌ی «مواد غذایی و نوشیدنی» را انتخاب کنید.

هر حساب گوگل آنالیتیکس می‌تواند چندین Property داشته باشد. برای مثال، اگر علاوه بر فروشگاه اینترنتی، اپلیکیشن موبایل و وبلاگ هم دارید، می‌توانید برای هرکدام یک Property مجزا تعریف کرده و همگی را در یک حساب دنبال کنید.

۳. پیکربندی جریان داده (Data Stream)

در Ga4، هر Property می‌تواند تا ۵۰ دیتا استریم داشته باشد. این Data Stream‌ها جریان‌هایی از داده هستند که از سایت یا اپلیکیشن شما وارد گوگل آنالیتیکس می‌شوند. برای ایجاد یک Data Stream، گوگل یک قطعه کد جاوااسکریپت در اختیار شما قرار می‌دهد که باید در قسمت <Head> کد سایت شما قرار گیرد.

۴. تعریف رویدادهای تبدیل (Conversion Events)

تا این مرحله آموزش آنالیتیکس را تا جایی پیش برده‌ایم که گوگل می‌تواند جریان داده‌های مربوط به سایت ما را دریافت کند. این جریان داده‌ها را دیتا استریم نامیدیم.

بالاتر گفتیم که آنالیز گوگل تنها به ثبت بازدیدها بسنده نمی‌کند، بلکه می‌تواند رویدادهای خاصی را که در سایت شما رخ می‌دهند نیز ثبت کند. رویدادهایی مثل کلیک روی لینک، افزودن محصول به سبد خرید یا ورود اطلاعات پرداخت و…

برخی رویدادهای عمومی که پیگیری آن‌ها برای تمام سایت‌ها پیشنهاد می‌شوند عبارتند از:

• ad_impression (نمایش تبلیغ)
• generate_lead (تبدیل کاربر به سرنخ)
• login (ورود به حساب)
• purchase (خرید)
• refund (بازگشت وجه)
• search (جستجو)
• share (اشتراک‌گذاری)
• sign_up (ثبت‌نام)

برای فروشگاه‌های اینترنتی، رویدادهای زیر نیز اهمیت بالایی دارند:

• مشاهده صفحه (page view)
• جستجو (search)
• مشاهده کالا (view item)
• افزودن به سبد خرید (add to cart)
• شروع پرداخت (begin checkout)
• وارد کردن اطلاعات پرداخت (add payment info)
• نهایی‌سازی خرید (purchase)

اگر نیاز به ردیابی رویدادهای خاص‌تری دارید، می‌توانید کد مربوطه را در GA4 تولید کرده و آن را به سایت اضافه کنید. این کار را می‌توان از طریق Google Tag Manager یا مستقیماً در فایل‌های جاوااسکریپت سایت انجام داد. البته چون این کار پیچیده است، بهتر است از یک توسعه‌دهنده وب کمک بگیرید و حتماً قبل از اعمال تغییرات، از سایت نسخه پشتیبان تهیه کنید.

۵. تنظیمات نگهداری داده‌ها (Data Retention)

یکی از مواردی که در یک ابزار تحلیل فروشگاه اینترنتی اهمیت دارد، مدت‌زمان چرخه فروش فروشگاه است. به‌طور پیش‌فرض، گوگل آنالیتیکس 4 داده‌های مربوط به سطح رویداد را فقط برای دو ماه نگه می‌دارد. اگر چرخه فروش شما طولانی‌تر از این مدت است، خودتان باید این مدت را افزایش دهید.

مثلاً فرض کنید فروشنده مبلمان لوکس هستید و مشتریان شما برای انتخاب، اندازه‌گیری فضا و بررسی جزئیات ممکن است چند هفته وقت صرف کنند. در این حالت، اطلاعات مربوط به بازدید اولیه آن‌ها از محصولات ممکن است قبل از تکمیل خرید از بین برود.

برای تنظیم مدت نگهداری داده‌ها:

• وارد بخش Admin شوید.
• گزینه Data Retention را انتخاب کنید.
• مدت نگهداری داده‌ها را تا حداکثر ۱۴ ماه افزایش دهید.

۶. آزمایش و اعتبارسنجی داده‌ها

داده‌های گوگل آنالیتیکس زمانی مفید هستند که به‌درستی ثبت شوند. کافی است یک کاراکتر اشتباه وارد شود تا تمام گزارش‌ها نادرست نمایش داده شوند. بنابراین، پس از راه‌اندازی، چند دقیقه وقت بگذارید تا صحت عملکرد آن را بررسی کنید.

دو راه پیشنهادی ما برای آزمایش و اعتبارسنجی داده‌ها این‌هاست:

• از گزارش Realtime Overview استفاده کنید. با ورود به سایت، باید بتوانید فعالیت‌های خود را (مانند بازدید صفحه و رویدادها) به‌صورت لحظه‌ای مشاهده نمایید.
• افزونه Google Tag Assistant (افزونه مرورگر Chrome) نیز ابزار خوبی برای بررسی صحت تگ‌های فعال و خطاهای احتمالی است.

چگونه از داده‌های گوگل آنالیتیکس برای رشد فروشگاه استفاده کنیم؟

راه‌اندازی ابزار فقط اولین قدم است. قدرت واقعی گوگل آنالیتیکس زمانی نمایان می‌شود که بتوانید داده‌ها را تحلیل کنید، بینش یا اصطلاحاً اینسایت‌های درستی به‌دست بیاورید و بر اساس آن تصمیم بگیرید. در ادامه، مهم‌ترین کاربردهای GA4 برای رشد فروشگاه آنلاین را بررسی می‌کنیم:

۱. تحلیل رفتار بازدیدکنندگان

با استفاده از گزارش‌های بخش Engagement در GA4 می‌توانید بفهمید کاربران چطور با سایت شما تعامل می‌کنند:

• از کجا وارد سایت شده‌اند؟
• چه صفحاتی را بازدید کرده‌اند؟
• چقدر در هر صفحه مانده‌اند؟
• بعد از کدام صفحه سایت را ترک کرده‌اند؟

مثلاً اگر می‌بینید صفحه محصول بازدید زیادی دارد، اما نرخ کلیک روی دکمه خرید پایین است، ممکن است توضیحات، عکس‌های محصول یا قیمت‌ها نیاز به بازنگری داشته باشند. گاهی باید روی بحث جلب اعتماد مشتریان فروشگاه اینترنتی کار کنید. حالا ابزار Path Exploration به شما این امکان را می‌دهد که مسیر حرکت کاربر را از لحظه ورود تا خروج تحلیل کنید. مثلاً ببینید چند درصد از کاربران بعد از ورود به صفحه اصلی، مستقیماً به صفحه سبد خرید می‌روند.

۲. دنبال کردن نرخ تبدیل (Conversion Rate)

نرخ تبدیل یعنی درصد کاربرانی که کاری مشخص انجام می‌دهند؛ کارهایی مثل خرید، ثبت‌نام، کلیک روی لینک و… در GA4 می‌توانید Conversion Event تعریف کنید و تغییرات آن را به‌مرور زمان دنبال کنید.

با مشاهده گزارش‌های مربوط به نرخ تبدیل:

• می‌فهمید کدام کانال بازاریابی بهتر کار می‌کند (مثلاً گوگل، اینستاگرام یا ایمیل).
• متوجه می‌شوید در کدام مرحله از قیف فروش (Funnel) کاربران بیشترین ریزش را دارند.
• می‌توانید تجربه‌ی کاربری را بر اساس نتایج بهینه کنید.

۳. تحلیل منابع ترافیک (Traffic Acquisition)

در این بخش از آموزش آنالیتیکس به موضوع حساس Acquisition می‌پردازیم. این قابلیت در آنالیتیکس به شما نشان می‌دهد کاربران چگونه وارد سایت شده‌اند:

• Organic Search (گوگل یا سایر موتورهای جست‌وجو)
• Direct (ورود مستقیم از طریق تایپ آدرس)
• Referral (ارجاع از سایت‌های دیگر)
• Social (شبکه‌های اجتماعی)
• Email
• Paid Search (تبلیغات کلیکی)

مثلاً اگر هزینه زیادی برای تبلیغات گوگل پرداخت می‌کنید، باید ببینید بازدیدکنندگانی که از آن منبع می‌آیند واقعاً خرید می‌کنند یا نه. اگر نرخ تبدیل آن پایین است، شاید باید صفحه فرود یا محتوای تبلیغ را تغییر دهید.

۴. ردیابی عملکرد کمپین‌های بازاریابی

با استفاده از پارامترهای UTM در لینک‌های کمپین، می‌توانید عملکرد دقیق هر کمپین را در گوگل آنالیتیکس رصد کنید. یعنی چی؟ یعنی می‌توانید ببینید:

• کدام کمپین بیشترین بازدید را داشته؟
• کدام کمپین بیشترین فروش را ایجاد کرده؟
• کدام نسخه از تبلیغ بهتر کار کرده؟

برای مثال، اگر کمپینی در اینستاگرام راه انداخته‌اید با دو بنر متفاوت، می‌توانید برای هرکدام یک لینک با UTM جداگانه تعریف کنید و بعد، عملکردشان را در GA4 مقایسه کنید.

۵. ساخت مخاطبان هدف (Audience Building)

یکی از قابلیت‌های بسیار قدرتمند این ابزار تحلیل فروشگاه اینترنتی امکان تعریف مخاطبان هدف سفارشی (Custom Audiences) است. شما با استفاده از این قابلیت می‌توانید کاربران را بر اساس رفتارشان در سایت، در دسته‌های مختلف گروه‌بندی کنید.

برای مثال:

• کاربرانی که از صفحه محصول بازدید کرده‌اند اما خرید نکرده‌اند.
• کاربرانی که بیش از ۳ بار وارد سایت شده‌اند.
• مشتریانی که خرید کرده‌اند ولی بیشتر از یک ماه است برنگشته‌اند.

این مخاطبان را می‌توان مستقیماً به Google Ads منتقل کرد و کمپین‌های Remarketing هدفمند برایشان اجرا کرد؛ درست در لحظه‌ای که احتمال خریدشان بیشتر است.

۶. ردیابی عملکرد اپلیکیشن (اگر دارید.)

اگر فروشگاه شما اپلیکیشن دارد، می‌توانید جریان دادۀ اپلیکیشن را نیز به آنالیتیکس متصل کنید. این کار به شما دید یکپارچه‌ای از رفتار کاربران در اپلیکیشن و سایت می‌دهد. همچنین می‌توانید رفتار کاربر را به شکل cross-platform دنبال کنید؛ یعنی مثلاً اگر کسی که از طریق گوشی کالا را جستجو کرده و بعد از طریق لپ‌تاپ خرید کرده است، شما این موضوع را متوجه خواهید شد.

۷. استفاده از گزارش‌های هوشمند و پیش‌بینی‌ها

آنالیتیکس مجهز به قابلیت‌های یادگیری ماشین (Machine Learning) است. این ابزار می‌تواند به‌طور خودکار تغییرات غیرعادی در داده‌ها را شناسایی کرده و به شما هشدار دهد. مثلاً:

• افزایش ناگهانی نرخ بازدید از یک کشور خاص
• افت محسوس در نرخ تبدیل برای یک محصول خاص
• پیش‌بینی احتمال خرید کاربرانی که اکنون در سایت هستند

این پیش‌بینی‌ها می‌توانند راهنمای خوبی برای طراحی کمپین‌های آینده یا بهینه‌سازی تجربه کاربری باشند.

گوگل آنالیتیکس چه جایگزین‌هایی دارد؟

گوگل آنالیتیکس ابزار بسیار قدرتمند و رایجی برای تحلیل رفتار کاربران وب‌سایت است، اما بسته به نیاز، سیاست‌های حریم خصوصی یا تمایل به استفاده از پلتفرم‌های متفاوت، کسب‌وکارها ممکن است به دنبال جایگزین گوگل آنالیتیکس برای آن باشند. در هر حال یک بخشی از دیجیتال مارکتینگ به راه اندازی ابزاری برای تحلیل وبسایت و رفتار کاربران روی وب شما نیاز دارد. در ادامه، چند مورد از جایگزین‌های محبوب این ابزار را معرفی می‌کنم:

۱. Matomo (پی‌ویک سابق)

مزیت اصلی: تمرکز بر حریم خصوصی و کنترل کامل روی داده‌ها

نوع: میزبانی‌شده یا قابل نصب روی سرور شخصی

مناسب برای: شرکت‌هایی که به مقررات GDPR حساس‌اند یا نمی‌خواهند داده‌هایشان به گوگل ارسال شود.

۲. Plausible Analytics

مزیت اصلی: سبک، سریع و بدون کوکی

نوع: متن‌باز، با رابط کاربری ساده و مینیمال

مناسب برای: سایت‌های کوچک تا متوسطی که دنبال آماری کلی و حفظ حریم خصوصی کاربران هستند.

۳. Fathom Analytics

مزیت اصلی: تمرکز بر سادگی و ناشناس بودن داده‌ها

نوع: ابری، با نصب آسان و بدون نیاز به کوکی

مناسب برای: کسب‌وکارهایی که حریم خصوصی کاربران برایشان اولویت است.

۴. Mixpanel

مزیت اصلی: تحلیل رفتار کاربران در سطح بسیار جزئی (Event-Based Tracking)

نوع: ابری، با قابلیت‌های پیشرفته تحلیل آماری

مناسب برای: اپلیکیشن‌های SaaS، موبایل و استارتاپ‌هایی که نیاز به تحلیل عمقی رفتار دارند.

۵. Clicky

مزیت اصلی: گزارش‌های زنده (real-time) و رابط کاربری ساده

نوع: ابری

مناسب برای: سایت‌هایی که به دنبال جایگزینی ساده و فوری برای گوگل آنالیتیکس هستند.

جمع‌بندی

گوگل آنالیتیکس 4 با رویکرد رویدادمحور، ابزاری ضروری برای تحلیل رفتار کاربران و افزایش نرخ تبدیل فروشگاه اینترنتی است. با راه‌اندازی درست و استفاده هوشمندانه از داده‌ها، می‌توانید مسیر بهینه‌سازی تجربه کاربری، کمپین‌های تبلیغاتی و رشد پایدار کسب‌وکار آنلاین خود را هموار کنید.

در این مقاله سعی کردیم خیلی جمع و جور به آموزش آنالیتیکس و قابلیت‌های آن بپردازیم. دیدیم که این ابزار تحلیل فروشگاه اینترنتی صرفاً یک ابزار آمارگیری نیست؛ بلکه در کنار سایز ابزارها مثل گوگل ادز، سرچ کنسول و سایر ابزارهای تحلیل تجربه کاربری یک سامانه هوشمند برای تحلیل رفتار مشتریان، اندازه‌گیری عملکرد کمپین‌ها، بهینه‌سازی تجربه کاربر و رشد فروش هم هست.

×

یکشنبه نامه های رایگان دیدار!

با به‌روزترین و علمی ترین مقالات حوزه فروش و ارتباط با مشتری هر یکشنبه قبل از صرف صبحانه منتظر یک ایمیل خوشمزه از طرف ما باشید

• ایمیل

Δ