تفاوت کوچینگ و منتورینگ چیست؟ | بررسی کامل تفاوت ها و شباهت های کوچ و منتور

زمان خواندن 4 دقیقه

تفاوت کوچینگ و منتورینگ

به روز شده در ۷ خرداد ۱۴۰۳

توسط تیم تولید محتوای دیدار

زمان خواندن 4 دقیقه

یک تفاوت اساسی بین منتورینگ و کوچینگ وجود دارد. کوچینک پتانسیل افراد برای پیشرفت را شناسایی می‌کند و منتورینگ فقط روی آموزش تمرکز دارد. بیایید بیشتر روی این موضوع صحبت کنیم.

کتاب کوچینگ و منتورینگ
دانلود رایگان

فهرست مطالب

اگر خوب نگاه کنیم، بزرگ‌ترین کوچ و منتور ما «زندگی» است. این دنیا گاهی وقت‌ها مثل یک کوچ، راحتی و آسایش‌مان را برهم می‌زند تا آگاه‌تر شویم و ظرفیت‌هایمان را بهتر بشناسیم. گاهی وقت‌ها هم در نقش یک منتور باتجربه ظاهر می‌شود و به ما کمک می‌کند در تخصصی که داریم، دانش بیشتری کسب کنیم. به نظرم از همین مثال می‌توان به تفاوت کوچینگ و منتورینگ پی برد.

 

مدتی پیش، وقتی روی گوگل دنبال تعریف کوچینگ می‌گشتم، مقاله‌های مختلفی درباره این موضوع خواندم. جالب‌ترین قسمت تحقیقات من این بود که خیلی ها منتورینگ و کوچینگ را آموزش دادن و راهنمایی افراد، می‌دانند. این درست است اما یک تفاوت اساسی بین راهنمایی آدم‌ها و کوچ کردن شان وجود دارد. اما…

didar

 

قبل از هر چیزی، یک تعریف عمیق از کوچینگ…

کوچینگ یک مهارت است؛ مهارت مربیگری.

یک کوچ کسب‌وکار که تجربۀ بالایی داشته باشد می‌تواند هرکسی را در هر بیزنسی راهنمایی کند. پس کوچ یا مربی، نیازی به تجربه یا تخصص در آن حوزه ندارد. این افراد از یک مکالمه ساختاریافته و مهارت پرسشگری خود برای مربیگری و هدایت مشتریان استفاده می‌کنند.

 

این نوع یادگیری در فرایند کوچینگ، از طریق خوداندیشی (Self-Reflection)، خودکاوی (Self-Exploration) و اقدام متفکرانه (Thoughtful Action) حاصل می‌شود.

 

تفاوت کوچ و منتور

 

«جان ویتمور» یکی از پیش‌گامان صنعت مربیگری در جهان (که نویسنده و رانندۀ مسابقات فرمول یک هم بوده!) نقل قولی راهگشا و جالب دربارۀ کوچینگ دارد.

 

«کوچینگ رهاسازی پتانسیل افراد برای به حداکثر رساندن عملکردشان است. کوچینگ قرار است به افراد کمک کند که خودشان یاد بگیرند؛ نه اینکه آموزش ببینند.»

 

اما منتورینگ دقیقاً چه مفهومی دارد؟

منتورینگ یک فرایند است؛ فرایند به‌اشتراک‌گذاری دانش، تجربه و تخصص. در واقع منتورینگ یعنی راهنمایی.
 

فردی که مسئولیت منتور یک گروه یا کسب‌وکار را به عهده می‌گیرد، قرار است دانش، تجربه و تخصصش را به اشتراک بگذارد. مهم‌ترین تفاوت کوچینگ و منتورینگ اینجا مشخص می‌شود.

 

درست برعکس کوچ، یک منتور عالی باید در آن موضوع دارای دانش، تجربه و تخصص باشد. البته این‌ها کافی نیست. مهارت‌های ارتباطی قوی هم برای منتور لازم است. چراکه در غیر این صورت نمی‌تواند دانشش را به طور مؤثر انتقال دهد.

 

خب، شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که یک راهنما یا منتور دقیقاً به چه شکلی مشتری‌اش را راهنمایی می‌کند. این راهنمایی یا منتورینگ به شیوه‌های مختلفی می‌تواند انجام شود. برای مثال:

  • به اشتراک گذاشتن تجربه در مورد چگونگی موفقیت در یک مسئولیت خاص
  • مشاوره در مورد چگونگی آماده شدن برای مسئولیت‌های آینده
  • معرفی مخاطبین و مشتریان احتمالی داخلی و خارجی برای کسب‌و‌کار (که قطعاً برای کسب‌وکار مفید خواهد بود)
  • ارائه مشاوره در مورد «چگونگی انجام کارها» که اصطلاحاً به آن Navigate کردن کسب‌وکار گفته می‌شود.
  • مشاوره در مورد مسائل کلان بیزنس مثل روند صنعت، استراتژی کلی کسب‌وکار و…

 

انواع منتورینگ

منتورینگ می‌تواند به شکل های مختلف باشد:

  • منتورینگ یک به یک: رایج‌ترین نوع منتورینگ است که یک کارمند ارشد نقش منتور را برای کارمند کم‌تجربه‌تر بازی می‌کند.
  • منتورینگ گروهی: وقتی که یک منتور مسئول چند نفر می‌شود.
  • حلقه‌های منتورینگ: با حلقه‌های منتورینگ، کارکنان دور هم جمع می‌شوند تا درباره یک موضوع خاص صحبت کنند.
  • منتورینگ معکوس: در منتورینگ معکوس کارکنان جوانتر تمایل بیشتری به اتخاذ روش‌های تکنولوژیکی جدید دارند.

 

همان‌طور که مشخص است، یک تفاوت کوچینگ و منتورینگ در این است که منتورها باید در آن حوزۀ تخصصی، از مشتری خود ارشدتر باشند. اما اگر یادتان باشد، برای کوچ‌ها فقط «مهارت» مربیگری مهم بود.

 

گنج دست کیست؟!

بدون اینکه ادامه مطلب را بخوانید، سعی کنید ارتباط این سؤال و موضوع مقاله را درک کنید. مطمئناً در نگاه اول این سؤال عجیب به نظر می‌رسد. اما اگر تا اینجای مقاله را به دقت خوانده باشید، حتماً می‌دانید قضیه از چه قرار است.

 

کوچینگ و منتورینگ هر کدام یک رابطه دوطرفه ایجاد می‌کنند. اما تفاوت کوچینگ و منتورینگ در این است که در هر رابطه، گنج دست یکی از طرفین است.

 

در رابطه منتورینگ این منتور است که گنج را در اختیار دارد: او تجربه، تخصص و شبکۀ ارتباطی لازم را دارد و طلاهایش را با مشتری به اشتراک می‌گذارد. اما در رابطۀ کوچ و مشتری، ماجرا دقیقاً برعکس است. گنج دست مشتری است. در واقع گنج اصلی همان پتانسیل نهفته درون مشتری است که کوچ قرار است آن را بالفعل کند.

 

تفاوت منتور و کوچ

 

شباهت‌های کوچینگ و منتورینگ

تا اینجا سعی کردیم تفاوت منتورینگ و کوچینگ را به‌روشنی و وضوح بیان کنیم. با این حال، شباهت‌های زیادی بین این دو فرایند وجود دارد.

  • هر دو از پیشرفت افراد حمایت می‌کنند.
  • هر دو یک رابطه دوطرفه ایجاد می‌کنند.
  • هر دو وقتی بهترین کارایی را دارند که رابطه شخصی خوبی بین طرفین ایجاد شود.
  • هر دو معمولاً شامل یک سری جلسات در طول چند ماه هستند.
  • هر دو شامل توافقات مشخصی هستند و معمولاً قراردادهایی بین طرفین ایجاد می‌شود.
  • هر دو را می‌توان در فرایندهای L&D (Learning And Development) پیاده‌سازی کرد.

 

تفاوت‌های نسبی کوچینگ و منتورینگ

علاوه بر تفاوت اساسی که میان کوچینگ و منتورینگ وجود دارد (داستان گنج) یک سری تفاوت‌ها هم هست که ما اسمشان را گذاشته‌ایم «تفاوت‌های نسبی». یعنی بیشتر مواقع درست‌اند؛ اما بعضی جاها ممکن است درست نباشند.

  • اهداف: رابطه کوچینگ، بین کوچ و کارمند است تا به یک هدف خاص برسند. در منتورینگ، رابطه برمبنای ارتباطات از پیش شکل گرفته، قرار دارد.
  • مدت: منتورینگ به یک رابطه طولانی‌مدت نیاز دارد. قراردادهای منتورینگ حداقل ۶ماهه هستند. در مقابل، قرارداد کوچینگ شامل مجموعه‌ای از جلسات است که برای یک بازه زمانی کوتاه‌تر (شاید 2 تا 3 ماه) تنظیم می‌شود.
  • نقش و مسئولیت‌ها: وظیفه اصلی کوچ کمک به کارمند است تا در یک مهارت خاص پیشرفت کند. اما منتور از تجربه کاری‌اش در یک سازمان استفاده می‌کند تا کارکنان را توانمند سازد.
  • تمرکز و حوزه کاری: منتورینگ تمایل دارد بر موضوعات بلندمدت تمرکز کند. البته یک منتور می‌تواند از شخصی در مسئولیت فعلی‌اش حمایت کند. اما کوچینگ به احتمال زیاد به موضوعات فوری می‌پردازد. مواردی که با مهارت‌ها و عملکردهای فعلی افراد مرتبط هستند.
  • بازخورد و ارزیابی: معمولا کوچ، بازخوردهای سازنده ارائه می‌دهد تا کارمند بتواند پیشرفت خاصی بکند. در مقابل منتور می‌تواند به کارمند توصیه‌هایی بکند که چه کار کند، اما این کارمند است که تصمیم می‌گیرد به آن توصیه‌ها عمل کند یا نه.
  • ساختار: معمولا کوچینگ یک رویکرد ساختاریافته و هدف‌-محور است که یک سری جلسات خاص برگزار می‌کند که هدف‌شان رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده است.
    اما منتورینگ به طور کلی یک رویکرد غیررسمی‌تر و رابطه محور است که بحث‌هایی در آن انجام می‌شود تا طیف وسیعی از موضوعات را پوشش دهد.
  • سطح مشارکت: کوچینگ نیازمند مشارکت فعال فرد در تعیین اهداف، شناسایی چالش‌ها و اجرای راهکارها است.
    در حالی که منتورینگ شامل سطح بزرگتری راهنمایی و توصیه از سوی منتور می‌شود که بر اساس تجربیاتش باید ارائه دهد.

 

روش یادگیری کوچینگ منتورینگ
سوال چگونه؟ چه چیزی؟
تمرکز حال آینده
هدف ارتقای مهارت‌ها توسعه و تعهد به اهداف یادگیری
قصد و منظور افزایش شایستگی باز کردن افق فکری

 

چه زمانی باید از کوچینگ و منتورینگ استفاده کنیم؟

اگر یک مدیر کسب‌وکار هستید، مسئولیت شما شامل هر دو فرایند کوچینگ و منتورینگ خواهد بود. بعضی وقت‌ها باید تجربۀ خود را با اعضای تیم به اشتراک بگذارید. شاید یک کار خاص که شما یدِ طولایی در آن دارید، برای آن‌ها جدید باشد. پس به اشتراک گذاشتن تجربه راهی عالی برای حمایت از آن‌ها خواهد بود. پس حواستان باشد که در این لحظات شما در حال منتورینگ یا راهنمایی هستید.

 

اما بعضی وقت‌ها هم هست که متوجه می‌شوید یکی از اعضای تیم در حال دست‌وپنجه نرم کردن با یک وظیفه‌ است. طبیعتاً در این شرایط وسوسه می‌شوید که مداخله کنید و خودتان کارش را انجام دهید. اما اگر می‌خواهید او نسبت به کارش آگاهی و مسئولیت بیشتری داشته باشد، باید به یک کوچ تبدیل شوید.
 

اگر خودتان دوست ندارید این وظیفه را به عهده بگیرید…

باید در موقعیت‌های زیر از یک مربی برای پشتیبانی تیم خود استفاده کنید:

  • اعضای تیم با چالش خاصی روبرو باشند.
  • هدف شما توسعه فوری مهارت‌های افراد و بهبود عملکرد آن‌ها در نقش فعلی‌شان باشد.
  • اعضای تیم واقعاً توانا هستند، اما همچنان برای آگاهی بیشتر و بهبود نقش فعلی خود به حمایت نیاز دارند.

 

اما چه زمان‌هایی باید از یک منتور استفاده کنیم؟

  • نیاز به درک سازمانی بیشتر، فرصت‌های بهتر و شبکه‌سازی داشته باشید.
  • اعضای تیم توانمند هستند؛ اما فاقد تجربه و دانش کافی باشند. اینجا باید برای تسریع در پیشرفت با استخدام یک منتور از آن‌ها حمایت کرد.

 

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم به تفاوت‌ کوچینگ و منتورینگ بپردازیم. به طور کلی می‌توان گفت چالش‌های تخصصی به منتورینگ مرتبط‌اند. در حالی که برای غلبه بر چالش‌های شخصیتی باید سراغ کوچینگ رفت. این دو فرایند اگرچه تفاوت‌های بسیاری دارند، اما ممکن است در مواقعی خاص همپوشانی داشته باشند.

 

 

سوالات متداول

تفاوت کوچینگ و منتورینگ در چیست؟

کوچینگ یک مهارت است. یک کوچ حرفه‌ای می‎‌تواند هرکسی را در هر تخصصی مربیگری کند. کوچ نیازی به تجربه یا تخصص در موضوع موردنظر ندارد. اما منتورینگ به معنی به‌اشتراک‌گذاری دانش، تجربه و تخصص است.

آیا منتورینگ و کوچینگ شباهت‌هایی هم دارند؟

بله، این دو مفهوم همپوشانی‌ها و شباهت‌هایی هم دارند. هر دو از پیشرفت افراد حمایت می‌کنند و اگر رابطۀ دوطرفۀ صمیمانه‌ای شکل نگیرد، هیچ‌کدام از فرایندها مؤثر نخواهند بود. منتورینگ و کوچینگ معمولاً شامل یک سری جلسات در طول چند ماه هستند و برای شروع رسمی هر دو فرایند باید قراردادی بین طرفین امضا شود.

شما هم با نظرات و پرسش‌هایتان در ارتقا این مقاله مشارکت کنید

یکشنبه نامه‌های دیدار

بیش از ۱۰۰.۰۰۰ فروشنده حرفه‌ای هر هفته توصیه‌های عملی ما را در فروش از طریق ایمیل دریافت می‌کنند
go to top btn