۷ کتاب آموزش تفکر نقادانه از فهرست بهترین کتاب های تفکر انتقادی

تفکر انتقادی یک فرآیند شناختی است که در ذهن انسان رخ می‌دهد و او را قادر می‌سازد مسائل را به طور موثر حل کند و تصمیمات بهتری بگیرد. این مهارت برای بقا در دنیای امروزی، از ضروریات است. در حالی که برخی افراد ذاتا به صورت انتقادی فکر می‌کنند، اما برخی دیگر ممکن است با تجربه و پرداخت هزینه زیاد به این مهارت دست یابند. اما یک راه مطمئن برای یادگیری تفکر انتقادی هست که کمک می‌کند ضربه نخورید و با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرید: استفاده از تجربیات دیگران. کتاب‌ها گنجی هستند که افراد سخاوتمندی، تجربیات خود را به اشتراک گذاشته‌اند تا شما زودتر و بهتر به مقصد برسید. در این مقاله می‌خواهیم چند تا از بهترین کتاب‌های تفکر انتقادی را با هم بررسی کنیم تا با خواندن آنها بتوانید بهتر به صورت نقادانه فکر کنید و زندگی بهتری داشته باشید.
 

بهترین کتاب‌های تفکر انتقادی

چند تا از بهترین کتاب‌های تفکر انتقادی را با هم بررسی می‌کنیم.
 

1. کتاب تفکر سریع و آهسته

این کتاب پرفروش بین المللی توسط دانیل کانمن برنده جایزه نوبل اقتصاد نوشته شده است. کانمن تحقیقاتش را با آموس تورسکی آغاز کرد که متأسفانه در جوانی در گذشت. این کتاب نتیجه تلاش و تحقیق این دو نفر در زمینه سوگیری شناختی یا همان الگوهای تفکری بود که کم‌وبیش همه ما در برهه‌ای از زندگیمان درگیر آن می‌شویم.
 

این کتاب از بهترین کتاب‌های تفکر انتقادی است که جزئیات زیادی دارد که نتیجه یک عمر تحقیق است، البته دو عمر چون دو نفر در نوشتن این کتاب دخیل بودند. این کتاب می‌گوید سیستم‌های رفتاری نوع 1 و 2 هستند. نوع یک مثل جمع 2 + 1 است که جوابش می‌شود 3 و احتمالاً شما بدون فکر کردن جوابش را می‌دهید.

سیستم دوم بیشتر تحلیل، آگاهانه، کندتر و مشورتی است. این فرایند از سیستم قبلی منطقی‌تر است و انرژی بیشتری صرف می‌کند. مثلاً وقتی می‌گویند 27 × 17 لازم است به آن فکر کنیم و اطلاعات را تجزیه‌وتحلیل کنیم تا به جواب برسیم. مشکل ما آدم‌ها این است که اغلب از سیستم نوع یک استفاده می‌کنیم. دلیلش هم بر می‌گردد به غریزه و روحیه انسان. برای همین خیلی وقت‌ها پاسخ و نتیجه بدی می‌گیریم.

گفتیم که دانیل کانمن برنده جایزه نوبل شده، ولی نه به خاطر این تحقیقات روان شناختی و حضورش در زمینه روانشناسی؛ بلکه به دلیل تأثیری که روی اقتصاد گذاشت. برای همین خیلی از افراد می‌گویند که کانمن یک اقتصاددان بود. تحقیقات کانمن و تورسکی در مورد رفتار انسان در زمان خود چیز جدیدی بود و ستون‌های اصلی حوزه جدیدی را ساخت.

2. کتاب واقع نگری

هانس روسلینگ یک آماردان و پزشک سوئدی بود که سخنرانی‌های خیلی محبوبی در TED دارد. کتاب Factfulness پس از مرگش منتشر شد، چون روسلینگ در طول زندگی‌اش نتوانست کار این کتاب را تمام کند. و یکی از بهترین کتاب‌ در مورد تفکر انتقادی است که بعد از مرگ وی، پسر و عروسش آن را کامل کردند. در این کتاب روی کسانی که اشتباه می‌کنند تمرکز شده است. این کتاب می‌گوید ما به طور طبیعی درباره چیزهایی که در اطراف‌مان رخ می‌دهد بدبین هستیم و این اشتباه است. کتاب واقعیت درباره ده دلیل است که ما در مورد جهان اشتباه می‌کنیم و چرا همه چیز بهتر از آن چیزی است که فکر می‌کنید.

در یکی از مثال‌ها روسلینگ می‌گوید به نظرتان چند درصد از جهانیان با روزی کمتر از 2 دلار زندگی می‌کنند، این مثال برای سال 1966 است. در آن زمان نیمی از جمعیت جهان با این معیار در فقر شدید بودند. ولی تا سال 2017 این درصد کاهش زیادی پیدا کرد. به طوری که در سال 2017 فقط 9 درصد از مردم جهان زیر خط فقر جهانی بودند. البته این آمار مربوط به کشورهای اروپایی است.

ولی خیلی از مردم این را نمی‌دانند و فکر می‌کنند همچنان درصد فقیران جهان مثل دهه 1960 است. به طور کلی مردم فکر می‌کنند که حال مثل گذشته است. مثلاً خیلی از فروشندگان در گذشته از تبلیغ در روزنامه بازدهی و نتیجه‌ای خوب گرفتند. ولی الان دیگر به درد نمی‌خورد و بازدهی ندارد. این روزها تبلیغات در سوشیال مدیا بازدهی خوبی دارد آن هم با روش‌های جدید تبلیغی. فقط در کمتر از 10 سال تبلیغات این‌قدر تغییر کرده است.

افراد بدبین تمایل دارند به تغییرات توجه نکنند.

این کتاب به شما می‌گوید که تفکر انتقادی داشته باشید. چرا؟ ممکن است چیزهایی که در کنارتان هستند تغییر پیدا کنند. شاید 30 سال پیش اگر می‌گفتند 40 درصد مرگ و میر کودکان به خاطر رعایت نکردن بهداشت است باور می‌کردید. ولی امروز این معیار تغییر کرده است. وقتی کسی این را به شما می‌گوید منتقدانه به حرفش توجه کنید و خودتان درباره‌اش تحقیق کنید. بدانید چیزی که در گذشته و حتی تا الان انجام دادید درست بوده است. دلیل نمی‌شود در آینده و الان درست باشد و بهترین راه باشد.

3. کتاب تفکر به سبک جعبه سیاه

یک کتاب کاملا متفاوت. اگر بخواهیم بهترین کتاب تفکر انتقادی را معرفی کنیم، قطعا این کتاب یکی از آنهاست. متیو سید یکی از بازیکنان سابق تنیس روی میز بین المللی است. ولی خیلی از مردم این را نمی‌دانند که وی مدرک درجه یک در فلسفه، سیاست و اقتصاد (ppe) از آکسفورد نیز دارد. نام این کتاب از جعبه سیاه هواپیما آمده که در صورت وقوع حادثه داده‌های پرواز و ارتباطات صوتی را ضبط می‌کند. وقتی‌که حادثه‌ای برای هواپیماهای مسافربری پیش می‌آید امدادگران همه تلاش‌شان را می‌کنند تا این جعبه را پیدا کنند.

میتو سید می‌گوید که باید نگرش متفاوتی نسبت به شکست داشته باشید. وی می‌گوید شما هرگز نمی‌توانید یک فرضیه تجربی را به طور کامل تائید کنید. ولی می‌توانید با یافتن مدرک، آن را نقض کنید. میتو سید می‌گوید که شکست فرضیه کمک می‌کند که علم پیشرفت کند. پیشرفت در هر زمینه با شکست خوردن و اشتباه کردن است. او بازیکن تنیس روی میز بود و به خوبی می‌داند هر شکست باعث تجربه و در نهایت موفقیت می‌شود.

ایده جعبه سیاه یک الگو برای صنعت است. هر جایی که شکستی رخ بدهد، یک تجربه آموزنده بسیار مهم به دست می‌آید.

4. هنر شفاف اندیشیدن

این کتاب در سال 2013 توسط رولف دوبلی نوشته شد و یکی از بهترین کتاب‌های تفکر انتقادی است. حجم این کتاب به نسبت دیگر کتاب‌هایی که معرفی کردیم خیلی کمتر است. این کتاب خلاصه‌ای از 99 حرکت در تفکر است. برخی از این تفکرها روانی، برخی دیگر منطقی و اجتماعی هستند. چیزی که توجه ما را در این کتاب به خود جلب کرد و بیشتر به خاطر آن معرفی کردیم این است که از مثال‌های زیادی استفاده می‌کند.

این کمک می‌کند که مسائلی که در آن گفته می‌شود را بهتر بتوانید درک کنید. همچنین وقتی چیزی را با مثال یاد بگیرید بهتر در ذهن‌تان می‌ماند. جدا از آن این کتاب گوهر نایابی است که به بهبود تفکر انتقادی کمک می‌کند. این کتاب به شما کمک می‌کند که تفکر انتقادی را در مسائل مختلف یاد بگیرید. رولف دوبلی می‌گوید من فقط چیزهای مختلف را دور هم جمع کرده‌ام. به نظر ما بهترین جمله این کتاب این است:

وقتی به کسی گزینه‌های زیادی می‌دهید زمان زیادی را تلف می‌کنید.

دیروز که سوپرمارکت بودم یکی از مشتریان آمد و گفت پنیر فلان برند را دارید. فروشنده سوپری گفت که پنیر این برندمان تمام شده است؛ ولی پنیر 11 برند دیگر را داریم. البته اسم همه‌ی برندها را آورد من برای اینکه وقت‌تان را الکی نگیرم آن‌ها را ننوشتم. تقریباً 15 دقیقه طول کشید تا آن فرد پنیری را انتخاب کند. فقط یک سؤال! اگر فروشنده به آن فقط یک یا دو مدل پنیر معرفی می‌کرد چی می‌شد؟ ازآنجایی‌که این فرد به پنیر احتیاج دارد آن را می‌خرید و اصلاً به این فکر نمی‌کرد کدام را انتخاب کند. چون فقط یک گزینه پیش رویش است.
 

5. اخبار چرندیات: هنر شک و تردید در دنیای داده محور

یکی از بهترین کتاب‌های تفکر انتقادی، همین کتاب است که توسط کارل برگستروم و جوین وست نوشته شده. این کتاب که به نوعی یک کتاب دست‌نویس است، با این باور نوشته شده که چرندیات، مخصوصا مزخرفاتی که در اینترنت مشاهده می‌شود، مخرب دموکراسی است و این اطلاعات نادرست می‌توانند پیامدهای جدی به همراه داشته باشند. این کتاب نشان می‌دهد که چرا حقیقت اینقدر مهم است. مثال‌هایی از علوم و پزشکی می‌آورد. این کتاب هم مثل سایر موارد کتاب‌های تفکر انتقادی، شامل بحث‌هایی درباره روانشناسی به کاررفته در استفاده از چرندیات در بحث‌های عمومی است.
 

6. کتاب تفکر انتقادی

این کتاب، که نوشته تام چتفیلد است، یک کتاب متفاوت می‌باشد و به درد کسانی می‌خورد که می‌خواهند قدرت تفکر خودشان را ارتقا دهند. کتاب‌های دیگری که معرفی کردیم، بیشتر جنبه توصیفی و آکادمیک دارند؛ اما این کتاب شامل تمرین‌های مختلفی می‌شود که خلاصه مطالب در حاشیه کتاب نوشته شده است.
 

متن کتاب ساده و برای همه قابل فهم است. چتفیلد یک نکته را آموزش می‌دهد و بعد از خواننده می‌خواهد خودش را امتحان کند ببیند آیا مطلب را یاد گرفته است یا نه. اگر می‌خواهید بهتر فکر کردن را یاد بگیرید، این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنم. بدون اینکه به کمک کسی نیاز داشته باشید.
 

7. کتاب تفکر انتقادی

کتاب تفکر انتقادی که نوشته لیندا الدر و ریچارد پل است، کمک می‌کند طرز فکر خود را بشناسید و به رشد آگاهی برسید. در حقیقت این کتاب برای آگاهانه زیستن بسیار مفید است. این کتاب کمک می‌کند برای توانمندسازی خود، کشف فرصتها، جلوگیری از اشتباهات فاجعه آمیز، کسب ثروت و رسیدن به بزرگترین هدف خود، از تفکر بهتری استفاده کنید. خبر خوب اینکه این کتاب مفید توسط انتشارات اختران به فارسی ترجمه شده است.

کلام آخر

از آنجایی‌ که تفکر انتقادی باعث می‌شود که تصمیمات بهتری بگیرید و کمتر اشتباه کنید لازم است آن را یاد بگیرید. همچنین بعد از یادگیری بتوانید در زمینه‌های مختلف از آن استفاده کنید. داشتن تفکر انتقادی در کارهای دانشگاهی باعث می‌شود نظر افراد مختلف را بشونید اما یک قدم به عقب برگردید. با تحلیل استدلال نظریه پردازهای مختلف و زیر سوال بردن آن می‌توانید به نتایج بسیار خوبی برسید.
 

اما تفکر انتقادی پیش‌نیاز شهروندی در یک جامعه دموکراتیک هم هست. اگر به راحتی تحت تأثیر لفاظی قرار می‌گیرید، در تجزیه و تحلیل استدلال‌ها و روش‌هایی که مردم از شواهد استفاده می‌کنند ضعیف هستید، مستعد انواع سوگیری‌هایی هستید که از آنها بی خبرید، چگونه می توانید وارد سیاست شوید؟ برای این کار لازم است که بهترین کتاب‌های تفکر انتقادی را بخوانید که در این مقاله آن‌ها را معرفی کردیم.

×

یکشنبه نامه های رایگان دیدار!

با به‌روزترین و علمی ترین مقالات حوزه فروش و ارتباط با مشتری هر یکشنبه قبل از صرف صبحانه منتظر یک ایمیل خوشمزه از طرف ما باشید

• ایمیل