ریبرندینگ چیست و چه اهمیتی دارد؟ در این مقاله به تمامی سوالات مربوط به حوزهی بازسازی برند، مراحل ریبرندینگ و نمونههای آن پرداختهایم.
چند ماه پیش بود که شرکت باسلام اعلام کرد که لوگوی خود را تغییر میدهد. شرکت ایرانسل هم همین چند وقت پیش هویت بصریاش را تغییر داد تا به سمت مینیمالیسم و معیارهای امروزی حرکت کند. میدانید به این کار چه میگویند؟ اصلا اگر خودتان صاحب کسبوکاری بودید، چنین تغییراتی را قبول میکردید یا از انجامش میترسیدید؟ اما باید بدانید که ریبرندینگ (Rebranding) اتفاق عجیبی نیست و حتی بزرگترین برندهای دنیا هم از آن در فرایند برندینگ استفاده میکنند.
وقتی برای اولین بار کسبوکار خودتان را راهاندازی کردید، احتمالاً برندینگ آخرین چیزی بود که به آن اهمیت میدادید. شروع هر کسبوکاری با مجموعهای از تصمیمات و اقدامات سخت (مانند شناسایی مشتریان بالقوه، تعیین استراتژیهای تولید و توزیع محصولات، استخدام و غیره) گره خورده است.
بهعلاوه حتی اگر هویت بصری برند را در ابتدای کارتان هم اولویت قرار داده باشید، ممکن است بعد از مدتی با تغییر برنامههایتان، مجبور باشید آن را تغییر دهید. زیرا گاهی لازم است برای پیشرفت در کسبوکارتان تغییراتی را در ساختار، استراتژیها، برند و یا هویت تجاریتان ایجاد کنید.
ممکن است در ابتدا فکر کنید که ایجاد تغییر در هویت و لوگوی تجاریتان (که مخاطبها سالهاست شما را با آن میشناسند)، باعث ایجاد حس دوگانگی در مشتریان شده و نرخ ریزش مشتری را افزایش دهد، اما تجربه خلاف این امر را ثابت کرده است.
حتی محبوبترین برندهای دنیا هم به سراغ استراتژیهای ریبرندیگ یا بازسازی برند میروند (در ادامه مثالهایش را با هم بررسی میکنیم). انجام این کار نه تنها لطمهای به کسبوکار آنها وارد نمیکند بلکه باعث جلب رضایت مخاطبین بیشتری هم میشود. بنابراین اگر برای تغییر در برند و هویت تجاریتان دلایل منطقی دارید، با اطمینان هر چه تمامتر تغییرات لازم را پیاده سازی کنید.
اگر به نقطهای رسیدهاید که احساس میکنید لازم است برند خودتان را تغییر دهید، حتما این مقاله را بخوانید. چرا که میخواهیم با مفهوم بازسازی برند یا ریبرندینگ، نکات آن و مثالهای بازسازی برند موفق را با هم مرور کنیم.
ریبرندینگ (Rebranding) زمانی اتفاق میافتد که یک شرکت لوگو یا رنگ سازمانی، شعار تبلیغاتی، چشمانداز، مأموریت، ارزشها، نام تجاری، مخاطبان هدف یا بازار خود را تغییر دهد. این کار باهدف ایجاد هویت برند جدید در ذهن سرنخها، مشتریان، رقبا و شرکا انجام میشود. ریبرندینگ به برندها کمک میکند تا مخاطبان جدیدی را جذب کنند، پاسخگوی نیازهای مشتریان باشند، مزیت رقابتی ایجاد کنند و آگاهی از برند را افزایش دهند.
به طور کلی هدف از انجام این کار معمولا احیای مجدد برند، مدرن و به روز شدن و مرتبط جلوه دادن برند با نیازهای مشتریان است.
طبق گزارش Forbes، کسبوکار شما هفت ثانیه فرصت دارد تا اولین تأثیر را در ذهن مخاطب بگذارد. و به نظرتان اولین چیزی که نظر مخاطب را جلب میکند، چیست؟ احتمالا لوگو و عناصر برندینگ مرتبط (مانند بستهبندی یا طراحی برند تاچپوینتها). گاهی اوقات برندها به دلیل استفاده از لوگوی اشتباه، نام دشوار یا نامناسب و یا نداشتن چشمانداز و مأموریت مشخص، توجه مشتریان را جلب نمیکنند.
ما در دنیایی زندگی میکنیم که دائماً در حال تغییر است، به همین دلیل است که شرکتها نیز برای جذب مشتریان جدید نیاز به تغییر دارند. این امر با بازسازی برند امکانپذیر است. برای ریبرندینگ و ساخت هویت برندی به یاد ماندنی کافی است کسبوکار خود را نو کنید، یک لوگو یا نام جدید طراحی کنید، یا اهداف، مأموریت و چشمانداز جدیدی را برای کسبوکار خود تعریف کنید.
همچنین ریبرندینگ بیانگر پویایی شماست و نشان میدهد که به نیازهای مشتریان توجه میکنید و خودتان را با آنها تطبیق میدهید.
اینها مهمترین مزایای ریبرندینگ هستند:
مسلما پس از سالها تجربه در حرفه خود به درک عمیقتری نسبت به مشتریان، علایق و نگرانیهای آنها خواهید رسید. ریبرندینگ به شما فرصت میدهد که از تجربیات به دست آمده استفاده کنید. مزیت اصلی ریبرندینگ، افزایش شانس تعامل با مخاطبان جدید است. ریبرندینگ موفق باعث میشود به درستی با مخاطبهایتان ارتباط برقرار کنید و موردتوجه مردم قرار بگیرید.
مثلا برند Old Spice متوجه شد که ۶۰ درصد شوینده بدن مردان، توسط بانوان خریداری میشود. این برند سپس استراتژیهای برندینگ خود را اصلاح و تبلیغات جدید را باهدف جذب مخاطبان زن ایجاد کرد. این کمپین جدید بیش از ۱۰۵ میلیون بازدید در یوتیوب، افزایش ترافیک سایت و بازخورد ۱.۲ میلیاردی را برای این شرکت به ارمغان آورد.
مهم نیست برندتان چند ساله است؛ همیشه باید آن را به روز نگه دارید و روندهای جدید بازاریابی را دنبال کنید. همانطور که میدانید، روند طراحی نقش مهمی در درک مشتریان از نام تجاری شما و محصولاتی که ارائه میدهید، دارد. وقتی همیشه به روز باشید، اعتماد مشتریان را جلب میکنید و برندتان را در صدر بهترینها نگه دارید.
مثلا برند آدیداس در سال ۱۹۴۹ تأسیس شد و چندین بار از ریبرندینگ استفاده کرد تا با مخاطبانش مطابقت داشته باشد. یکی از ریسکیترین استراتژیهای ریبرندینگ این شرکت، این بود که در سال ۲۰۱۱ تولید کفشهای ورزشی معروف Stan Smith را متوقف کرد و نسخهای تازه را در سال ۲۰۱۴ ارائه کرد تا بیشتر با نیاز مشتریهای هدفش مطابقت داشته باشد. آدیداس با بازاریابی در شبکههای اجتماعی و مشارکت با خردهفروشان و اینفلوئنسرها، توانست دل مخاطبان جدید خود را به دست آورد و فروش را افزایش دهد.
درگیر کردن احساسات مردم از طریق یک داستان یا فیلم واقعی، باعث میشود در ذهن مشتریان باقی بمانید. تحقیقات نشان میدهد که مشتریان بیشتر از شرکتی خرید میکنند که احساسات خاصی را برانگیخته میکند یا با ایدههای آنها مطابقت دارد.
با توجه به این واقعیت که SEO بعد از بازاریابی ایمیلی، رتبه دوم را در فهرست فرایندهای افزایش نرخ بازگشت سرمایه (ROI) دارد، سرمایهگذاری بر روی شرکت برای ایجاد یک نام تجاری قوی تصمیم درستی است. اگر مشتریان با برند جدید شما ارتباط برقرار کنند و آن را بشناسند، میتوانید مطمئن باشید که گوگل هم شما را خواهد شناخت. مثلاً استراتژیهای ریبرندینگ موفق شرکت Neil Patel سبب شد که تعداد کاربران وبسایت این شرکت در چند ماه از ۲۴۰,۸۳۹ به ۴۵۴,۳۸۲ برسید.
پس اگر لازم است حضور آنلاین خود را در فرایند ریبرندینگ قرار دهید. میتوانید طراحی وبسایت را عوض کنید، بازاریابی محتوا را شروع کنید و غیره.
اگر مأموریت، چشمانداز و استراتژی مشخصی ندارید، میتوانید آنها را در فرایند برندسازی مجدد به وجود آورید. با ایجاد شفافیت در ساختارها میتوانید مناسبترین کارکنان را استخدام کرده و گردش کاری آنها را منظم کنید، تمامی فرایندهای شرکت را مدیریت کرده و تصمیمهای درستی بگیرید.
ریبرندینگ یک فرایند پیچیده و پرهزینه است که خطرات بزرگی را برای شرکتهای بزرگ و کوچک به همراه دارد. بنابراین باید دلایل محکمی برای پیادهسازی آن داشته باشید. اینها دلایل اصلی برای بازسازی برند هستند:
منظور تغییر نام تجاری یا وضعیت موجود یک شرکت در بازار است. این فرایند زمانی ضروری است که شرکتی دارای تصویر برند ضعیف یا منسوخ شده باشد و به تغییرات استراتژیک یا مخاطبان جدید جدیدی نیاز داشته باشد. اگر تصمیم دارید بازار هدف خود را تغییر دهید، حتما از استراتژیهای ریبرندینگ استفاده کرده و بستهبندی، اندازه، طعم، کانالهای تبلیغاتی، قیمت یا مکان را تغییر دهید.
رسوایی در رسانههای اجتماعی، کیفیت پایین محصولات یا درز اطلاعات اعتبارتان را از بین میبرد و بر مشتریهایتان هم تأثیر منفی میگذارد. بازسازی برند میتواند به حذف تصورات منفی که در ذهن مردم ایجاد شده کمک کند و دوباره اعتماد مشتریان را جلب کند.
اگر دو شرکت نیروهای کاری را با هم ادغام کرده و به یکی تبدیل شوند، ریبرندینگ ضروری است. این کار باهدف نمایش بهترین ویژگیهای هر کسبوکار، جلب اعتماد مشتریان، افزایش آگاهی از برند و جلوگیری از سردرگمی انجام میشود. ادغام سبب میشود تا به بازارهای جدید وارد شوید، از منابع مالی به نحو احسن استفاده کنید، سود بیشتری کسب کنید و غیره. این فرآیند همچنین بر مصرفکنندگان هم تأثیر میگذارد؛ زیرا منجر به خدمات بهتر به مشتریان، افزایش کیفیت محصولات و کاهش قیمت میشود. در این شرایط حتما باید اصول ریبرندینگ را بشناسید.
تجارتهایی که وارد بازارهای بینالمللی میشوند، اغلب برای رشد چشمگیر و دستیابی به منافع مالی، از ریبرندینگ استفاده میکنند. شرکتها برای ارتباط با مکانهای جدید، نام و لوگوی جدیدی را ارائه میدهند. اینگونه میتوانید نشان دهید که برند شما منحصربهفرد است و بهراحتی به در ذهن مصرفکنندگان بمانید.
اگر مالکیت برند به شخص دیگری واگذار شود، بازسازی برند و هویت جدید، راهی برای تأکید بر انتقال و اعلام تغییر چشماندازها است. عموما هم مدیران جدید تمایل دارند کسب و کار و چشم انداز آن با برندی جدید شناخته شوند و تغییر در آن به نمایش گذاشته شود.
هر چند که ریبرندینگ و بازسازی برند مزایای زیادی را برای کسبوکار شما به همراه دارد، اما انجام این کار بدون داشتن دلایل موجه و منطقی موقعیتتان را در معرض خطر قرار میدهد. پس هیچوقت به دلایل زیر به سراغ بازسازی برند نروید:
به خاطر داشته باشید که قرار نیست اگر از شرکتتان خسته شدهاید، یا به دنبال توجه هستید، تغییرات انجام دهید. اگر فکر میکنید تغییر برند سریعترین و آسانترین راه برای بهبود کسبوکار شما است، سخت در اشتباه هستید.
به طور کلی میتوانیم استراتژیهای بازسازی برند را به دودسته تقسیم کنیم:
قبل از شروع فرایند بازسازی برند، حتما باید تعیین کنید که به کدام نوع استراتژی بازسازی برند نیاز دارید.
این استراتژی زمانی استفاده میشود که تصمیم بگیرید چیز جدیدی به برند فعلی خود اضافه کنید، بدون اینکه کاملاً آن را تغییر دهید. هنگامیکه لوگو و تصویر ظاهری برند و شرکت شما قدیمی شده یا تغییرات کوچکی در اهداف کسبوکار شما ایجاد شده است، از این تکنیک استفاده کنید و یک تغییر تصویر ظاهری برند اینجاد نمایید. بهعنوانمثال به تصاویر لوگو اپل از سال ۱۹۷۶ تا ۲۰۱۳ دقت کنید:
این گزینه زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که تغییرات اساسی مانند ادغام، تحول در رهبری، بازنگری محصول و غیره در شرکتتان اتفاق افتاده است. ریبرندیگ کلی مختص زمانهایی است که برند شما باید در کنار تغییر هویت بصری برند، مأموریت، چشمانداز و ارزشهای برند را هم تغییر دهد.
معروفترین مثال احتمالا برند فیسبوک باشد. فیسبوک در اوایل سال ۲۰۲۲ و پس از مشکلاتی که برای سرورهای instagram و ,whatsapp به وجود آمد، ناگهان اعلام کرد که میخواهد نام شرکت را از facebook به meta تغییر داده و حتی زمین بازی را هم عوض کرد. (البته بیشتر منتقدان فکر میکنند که این قدام بسیار اشتباه بود و صرفا برای منحرف کردن ذهن عموم از مشکلات امنیتی شرکت ایجاد شد.)
اکنون که با مفهوم ریبرندینگ و انواع آن آشنا شدید، بیایید فرایند ببازسازی برند یا ریبرندینگ را آغاز کنیم:
مخاطبان هدف، رقبا، مزیت رقابتی آنها و مزیت رقابتی خودتان را شناسایی کنید. چه چیزی برند شما را منحصربهفرد میکند و تفاوت آن با سایر شرکتهای همان صنعت چیست؟
باید به سراغ تحقیقات گسترده، گروههای متمرکز و تجزیهوتحلیل دادهها دست بزنید. اینگونه خریداران واقعی خود و ترجیحات آنها را مشخص میکنید. این دادهها را با بازار هدف اولیه و مخاطبان خود مقایسه کنید تا تفاوتها را بیابید. به محض اینکه بازار و مخاطبان واقعی را مشخص کردید، میتوانید استراتژی خود را پیاده کنید.
تجزیه و تحلیل این عناصر برای شناسایی اشتباهات و ریبرندینگ درست ضروری است:
چشمانداز درست، جهت جرکت شرکت را مشخص میکند. بعد فقط باید اقداماتی را انجام دهید که در همین جهت باشند. البته کاملا طبیعی است که چشمانداز شرکت به مرور زمان تغییر کند.
این مورد هدف شرکت را مشخص میکند. باید مصرفکنندگان، محصولات و نحوه توزیع را مشخص کنید. در اصل یک نقشه راه تعریف میکنید. تعریف این نقشه در فرایند ریبرندینگ، تمامی جنبههای کسبوکارتان را تحت الشعاع قرار میدهد. به همین دلیل به عنوان بخشی از روش ریبرندینگ کلی اتفاق میافتد.
چرا به ماموریتی که در فرایند ریبرندینگ تعریف کردید متعهد هستید؟ ارزشها هم به مرور تغییر میکنند.
به یاد داشته باشید اگر موارد ذکر شده در بالا تغییر کنند، نحوه ارتباط آنها با مخاطبان هم نیاز به تغییر دارد. زبان، لحن و صدایی که استفاده میکنید، باید با پیامی که میخواهید منتقل کنید، مطابقت داشته باشد.
تغییر نام یک شرکت یک قدم جدی است؛ زیرا میتواند به قیمت از دست رفتن آگاهی از برند و ترافیک ارگانیک تمام شود. اگر نام برند همچنان با مأموریت، چشمانداز و ارزشهای شما مطابقت دارد، بهتر است آن را حفظ کنید. با این حال اگر از بازسازی برند خود مطمئن هستید، فقط برنامههای جبرانی را در نظر بگیرید. نام برند جدید پیام شما باید پیام را درست منتقل کند، بهراحتی قابل تلفظ باشد و در ذهن بماند.
هدف شما در اینجا تولید شعاری است که رسالت و چشمانداز شرکت شما را به اشتراک بگذارد و همچنین فراموشنشدنی باشد. تغییر شعار را با دقت در انجام دهید.
اگر شعار تبلیغاتی درستی داشته باشید، مشتریها آن را حفظ کرده و تکرار میکنند. مثلا شعار «فقط انجامش بده Just Do It» را میشناسید؟ میدانید به چه برندی تعلق دارد؟
برای ایجاد یک شعار تبلیغاتی عالی، به این نکات توجه کنید:
مواردی مانند لوگو، شکل، تصاویر، رنگها یا دستورالعملها ممکن است در تغییر هویت برند، تغییر کنند. به نکات زیر توجه کنید.
اگر تغییرات داخلی در شرکت خود داشتهاید و میخواهید آنها را به دیگران نشان دهید، تغییر لوگوی را در نظر داشته باشید. برای بازسازی صحیح لوگو، از این اصول استفاده کنید:
استفاده از رنگهای درست، اعتبار برند را ۸۰٪ افزایش میدهد(منبع). به رنگ شرکت خود با دید باز نگاه کنید تا تصمیم بگیرید که آیا با تصویر برند شما همخوانی دارد یا خیر. بهعلاوه بررسی نحوه ظاهر پالت رنگی شما بر روی کاغذ و در چاپ ضروری است. مطمئن شوید که رنگ انتخابی همهجا یکسان به نظر میرسد.
هنگامیکه تصمیم گرفتید عناصر بصری برند را تغییر دهید، به اصلاح اشکال و تصاویر هم فکر کنید تا همهچیز منسجم بماند. تغییر تصویر ظاهری برند باید به گونهای باشد که از پیام برند شما پشتیبانی کند.
برندهای ایرانی علاقهی چندانی به ریبرندینگ کلی ندارند و معمولا به سراغ تعمیم برند میروند. به همین دلیل مثالهایی که برایتان آوردهایم بیشتر جز دسته بازسازی برند جزئی هستند:
دیجیکالا از زمان شروع فعالیتش تا به امروز، بارها لوگوی برند را تغییر داده است. آخرین تغییر هویت بصری این برند با هدف رساندن پیام «خرید همراه با لبخند» به نشانهی رضایت مشتری و تجربهی خرید خوشایند ایجاد شده است.
برند باسلام در اواخر سال ۱۴۰۰ یک ریبرندینگ متفاوت و نسبتا نامتعارف را انجام داد. بر اساس گفتههای استراتژیست برند این شرکت، این کار با هدف تغییر بازار هدف و گسترش فعالیتها صورت گرفت: «باسلام به واسطه فعالیتهای قبلی، در بین مخاطبانش دارای تصویر ذهنی یک فروشگاه آنلاین فروش کالاهای روستایی و محلی شده بود. اما حالا باسلام به یک بازار بدون مرز با تنوع بالا شبیهتر شده بود.»
شرکت تپسی چند وقت پیش لوگو برند را همراه با سایر هویت بصری (مانند رابط کاربری اولیکیشن، وبسایت، پالت رنگی و غیره) تغییر داد. بر اساس ویدیوی توضیحات تپسی، دو خط نارنجی حرف «ت»، خطکشی خیابانها و رنگ نوستالژی تاکسیهای قدیمی را تداعی میکنند. (البته این لوگو کمی از لوگوی برند Ornicar کپی شده است)
اسنپ بعد از آنکه حوزهی تاکسی آنلاین را توسعه داد و ۱۵ سرویس مختلف (مثل اسنپ فود، رزرو هتل و غیره) را ارائه کرد. هویت بصری متفاوتی را هم پیادهسازی کرد. این ریبرندینگ بسیار ضروری بود و تقریبا به خوبی هم انجام شد.
دانکین دوناتز استراتژیهای بازسازی برند خود را در سال ۲۰۱۹ اعمال کرد. این برند لوگوی جدیدی ارائه داد و عبارت «Donuts» را از لوگو حذف کرد. به گفته مدیر بازاریابی این شرکت، این تغییر باهدف تأکید بیشتر بر قهوه و سایر نوشیدنیها و ساندویچها انجام شد. بااینوجود برای حفظ آگاهی از برند مشتریان، پالت رنگی و فونت نوشته همچنان یکسان مانده است.
این شرکت مشهور جهانی در سال ۲۰۰۸ استراتژیهای ریبرندیگ را پیادهسازی کرد. مدیران شرکت تصمیم گرفتند تصور ظاهری برند را به طور اساسی تغییر دهند. آنها از پالتهای رنگی مختلف، تایپوگرافی و لوگوی جدید استفاده کردند. Airbnb نظرات منفی زیادی را در رسانههای اجتماعی دریافت کرد اما درنهایت، مخاطبان این اقدام شرکت را پذیرفتند. و حالا Airbnb دارای یک هویت جدید، به روز و جذاب است.
مجموعهی زنجیرهای استارباکس، از زمان تاسیس آن در سال ۱۹۷۱ تا به امروز، چندین بار برندش را تغییر داده است. به جدیدترین ریبرندینگ استارباکس که در سال ۲۰۱۱ انجام شد، نگاه کنید:
تیم استارباکس برای جشن چهلمین سالگرد تاسیس خود تصمیم گرفت لوگوی جدیدی را معرفی کند. آنها حروف را از روی لوگو کنار گذاشتند و هویت جدیدی را به مصرفکنندگان خود معرفی کردند.
Dropbox در سال ۲۰۰۷ بهعنوان یک سرویس میزبانی داده تاسیس شد و در سال ۲۰۱۷ به عنوان پل ارتباطی تیمها و مشاغل مختلف معرفی شد. این برند با تغییر مأموریت خود، یک لوگوی تمیزتر و سادهتر هم ایجاد کرد.
به تغییر لوگو، شعار، مأموریت و اهداف، نام تجاری و غیره، بازسازی برند یا ریبرندینگ (Rebranding) میگویند. ریبرندیگ یا بازسازی برند با هدف رسیدن به مشتریان جدید، بهبود آگاهی از برند، افزایش رتبه گوگل و غیره صورت میپذیرد. ریبرندیگ اتفاق عجیبی نیست؛ حتی بزرگترین برندهای دنیا هم از استراتژیهای ریبرندینگ استفاده میکنند. اگر به نقطهای رسیدهاید که احساس میکنید لازم است برند خودتان را تغییر دهید، با استفاده از ریبرندینگ میتوانید یک هویت کاملاً جدید ایجاد کنید.
برندینگ چیست؟ ۶ مرحله برای ساخت یک برند برند موفق
استراتژی برندینگ | ۵ مرحله ساده برای ایحاد مهمترین داراییتان
شخصیت برند: راهنمای کامل ایجاد شخصیت برند (+ مثالهای ایرانی و خارجی)
هویت برند: چطور یک هویت بهیادماندنی بسازیم؟ (+مثال)
آگاهی از برند و روشهای افزایش آن (+مثال)
تعمیم برند چیست؟ تکنیکهای گسترش برندهای ایرانی
مدیریت برند در ایران | ۱۰ تکنیک جادویی برای موفقیت (+ مثال های ایرانی)
شناخت برند چیست و چطور ایجاد میشود؟
اعتماد به برند و ایجاد آن با ۱۷ روش ساده
وفاداری به برند و راههای ساده برای ایجاد آن
برند تاچپوینتها: ۱۵ مورد از مهمترین نقاط تماس برند
طراحی برند چیست؟ اصول طراحی برندهای ایرانی
ارزش برند چیست و چطور باید ارزش برند خودمان را افزایش بدهیم؟
ریبرندینگ: راهنمای جامع + بررسی بازسازی برندهای معروف ایرانی و خارجی
ریبرندینگ چیست؟
به فرایند تغییر تصویر یک برند موجود در بازار، بازسازی برند یا ریبرندینگ (Rebranding) میگویند. استراتژیهایی مانند تغییر نام، لوگو، طراحی، بیانیه اهداف و ماموریتها، همگی جزئی از ریبرندینگ هستند. هدف از ریبرندینگ، ایجاد هویت برند جدید و متفاوت از رقبا است.
چه زمانی باید به سراغ ریبرندینگ برویم؟
در صورت ادغام شرکت با یک شرکت دیگر، تغییر در رهبری و ساختارهای کلی شرکت و موقعیت در بازار حتما ریبرندینگ را جز اولویتهایتان قرار دهید.
.