قسمت (۱۳) از لیست سوگیریهای شناختی (ویدیو)، سوگیری اثر قافیه به مثابهی دلیل (Rhyme-as-reason effect) یکی از خطاهای ادراکی است که منجر میشود افراد جملات و عباراتی را که موزون و آهنگین هستند صادقانهتر و قابل اعتمادتر از گفتههای عادی در نظر بگیرند.
قسمت (۱۳) از لیست سوگیریهای شناختی (ویدیو)، سوگیری اثر قافیه به مثابهی دلیل (Rhyme-as-reason effect) یکی از خطاهای ادراکی است که منجر میشود افراد جملات و عباراتی را که موزون و آهنگین هستند صادقانهتر و قابل اعتمادتر از گفتههای عادی در نظر بگیرند.
تصور کنید مدیر شرکتی قصد دارد گزارشی سالانه از عملکرد خوب شرکت را به صورت شفاهی برای جمعی ارائه کند. با این که اطلاعات درست و دقیق هستند اما به قدری در گفتار خود کلمات ناهمگن و ناموزون به کار میبرد که به جای ایجاد حس خوشایند در مخاطب نسبت به مطالب گفته شده، احساس مبهم و بیاعتمادی در او شکل میگیرد!
فن بیان ضعیف و عدم تسلط به سخنرانی عموماً منجر به ایجاد چنین حسی و نتیجهی عکس گرفتن میشود. از سوی دیگر، فن بیان عالی، سخنوری و نغز گویی همیشه میتواند بر مخاطب اثر مثبت گذاشته، حس خوشایندی را در او ایجاد کند و در نهایت به اقناع مخاطب کمک میکند.
جانی کاکرِن وکیل پروندهی جنجالیِ اُ.جی.سیمسون (بازیکن فوتبالی که به قتل محکوم شده بود) دفاعیهی خود را برای هیئت داوری با این جملهی موزون و قافیه دار شروع کرد.
“اگر دلیل ندارین، پرونده رو باز نذارین”
همان طور که میدانید عبارات موزون راحتتر به خاطر سپرده میشوند و کاکرن هم احتمالاً از این موضوع به نفع خودش استفاده کرده است! سوگیری روانشناختی قافیه به مثابهی دلیل باعث میشود که مردم گفتهها و عبارات قافیه دار را به عنوان سند و صادقانهتر از گفتههای ناموزون در نظر بگیرند، حتی اگر حاوی پیامهای مشابه باشند. تبلیغات زیر را در نظر بگیرید.
سرت رو با چی میشوری
با شامپو گلرنگ
این ملودیها و کلامهای آهنگین اگر چه در حال حاضر کمتر شنیده میشوند اما از قدیم بر سر زبانها افتاده اند. چنین عبارات موزونی تا مدتها در ذهن مخاطب نقش میبندند و برای بقای برند شما حیاتی است به طوری که ارزش محصول شما را قابل باور، قابل تکرار و به یادماندنی میکند.
نکتهی فروش:
ارزش یا نکتهای دربارهی محصولتان را به شکل یک جملهی موزون و قافیه دار بازسازی کنید. زیرا این کار زمانیکه جنبهای از پیشنهادتان مبهم و غیرشفاف است، برای متقاعدسازی مشتری به کمکتان میآید.
سوگیریهای شناختی
اثر فرار از ابهام: خطای شناختی (۱) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر لنگر انداختن: خطای شناختی (۲) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر ایکیا: خطای شناختی (۳) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر چشم و هم چشمی: خطای شناختی (۴) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر گالاتئا: خطای شناختی (۵) از لیست سوگیریهای شناختی
اصل زیان گریزی: خطای شناختی (۶) از لیست سوگیریهای شناختی
تمایل به حفظ وضع موجود: خطای شناختی (۷) از لیست سوگیریهای شناختی
سوگیری هزینهی هدر رفته: خطای شناختی (۸) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر یا خطای هالهای: خطای شناختی (۹) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر معکوس یا پسزدگی: خطای شناختی (۱۰) از لیست سوگیریهای شناختی
سوگیری تنزیل هذلولی: خطای شناختی (۱۱) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر فریبگر یا طعمه: خطای شناختی (۱۲) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر قافیه بهمثابهی دلیل: خطای شناختی (۱۳) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر حقیقت واهی: خطای شناختی (۱۴) از لیست سوگیریهای شناختی
قاعدهی اوج-پایان: خطای شناختی (۱۵) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر عجیب و غریب: خطای شناختی (۱۶) از لیست سوگیریهای شناختی
اصل فقدان همدلی: خطای شناختی (۱۷) از لیست سوگیریهای شناختی
اثر خوشبینی: خطای شناختی (۱۸) از لیست سوگیریهای شناختی
سوگیری تاییدی: خطای شناختی (۱۹) از لیست سوگیریهای شناختی
خوشه انگاری: خطای شناختی (۲۰) از لیست سوگیریهای شناختی
خطای برنامهریزی: خطای شناختی (۲۱) از لیست سوگیریهای شناختی
نفرین دانایی: خطای شناختی (۲۲) از لیست سوگیریهای شناختی
سوگیری حمایت از انتخاب: خطای شناختی (۲۳) از لیست سوگیریهای شناختی
تمرکز بر آخرین اطلاعات: خطای شناختی (۲۴) از لیست سوگیریهای شناختی
مغالطه قمارباز یا رشد شانس: خطای شناختی (۲۵) از لیست سوگیریهای شناختی
مغالطهی دست داغ: خطای شناختی (۲۶) از لیست سوگیریهای شناختی
.