بازاریابی چریکی چیست؟ مثال‌هایی خلاقانه برای اجرای این تکنیک بازاریابی

24 درس رایگان

بر اساس معتبرترین مقالات دنیا

مفاهیم، ابزارها و تکنیک‌ها

بازاریابی چریکی، درس نوزدهم از سری دوره آموزش بازاریابی است، با خواندن مقالات این سری شما می‌توانید مهارت خود را در بازاریابی افزایش دهید. این سری به زبان ساده مفاهیم، ابزارها و تکنیک‌های بازاریابی را به شما آموزش می‌دهد.

مشاهده درسنامه در انتهای مقاله

وقتی کلمۀ «چریک» را می‌شنویم، یاد جنگ‌های نامنظم «‌چه‌گوارا» می‌افتیم. اصطلاح بازاریابی چریکی یا Guerilla Marketing هم در برخورد اول خیلی خشن به نظر می‌رسد. انگار قرار است وسط شورش و درگیری بازاریابی کنیم و به زور برند خود را به همه معرفی کنیم. اما حقیقت این است که بازاریابی چریکی هیچ ارتباطی با جنگ ندارد و نام‌گذاری آن دلیل دیگری دارد …

بازاریابی چریکی چیست؟

بازاریابی چریکی یک راه هدایت توجه عموم است که با استفاده از روشهای نامتعارف با غافلگیر کردن مخاطب یا شوکه کردن او منجر به آگاهی از برند و تبلیغات می‌شود.

به عبارت دیگر، شرکت‌ها در بازاریابی چریکی از تعاملات غافلگیرکننده برای تبلیغ محصولات یا خدمات خود استفاده می‌کند.

تفاوت اصلی بازاریابی پارتیزانی با روش‌های سنتی در این است که بودجه کمتری دارد و بر گروه‌های کوچک‌تری متمرکز است که مسئول تبلیغ برند در یک مکان خاص هستند.
 

ویژگی‌های بازاریابی چریکی

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازاریابی چریکی عبارت است از:
 

ارتباط احساسی، کلید بازاریابی چریکی

بازاریابی چریکی در حقیقت فقط یک شکل نامتعارف بازاریابی است که بدون اذیت کردن مخاطب، توجه او را جلب می‌کند.
 

گوریلا مارکتینگ و جادوی مکان‌های عمومی

یک ویژگی برجسته بازاریابی چریکی، استفاده از پیام تبلیغاتی در مکان‌های عمومی است که منجر به آگاهی بیشتر نسبت به برند می‌شود.
 

ارتباط تبلیغات چریکی و جنگ‌های چریکی

وقتی اسم بازاریابی چریکی را می‌شنویم، فورا جنگ‌های چریکی به ذهن‌مان خطور می‌کند. در جنگ، تاکتیک‌های چریکی تا حد زیادی به عنصر غافلگیری وابسته هستند. دقیقا همان چیزی که بازاریابی چریکی هم استفاده می‌کند تا مخاطب را شوکه کند.
 

تبلیغات پارتیزانی، یک استراتژی بودجه‌پسند

یک علت مهم جذابیت بازاریابی چریکی برای بازاریاب‌ها، هزینه کم آن است.

مزایا و معایب بازاریابی پارتیزانی

اگر می‌خواهید از بازاریابی چریکی برای برند خود استفاده کنید، این مزایا و معایب را در نظر داشته باشید:

مزایای گوریلا مارکتینگ

• نیاز به بودجۀ کم
• پتانسیل بالای تأثیرگذاری و به‌یادماندنی بودن
• فراهم بودن شرایط خلاقیت و پیشنهاد ایده‌های غیرعادی برای برندسازی
• قابلیت آنالیز واکنش افراد برای درک احساس آن‌ها نسبت به برند
• قابلیت ویروسی شدن در فضای مجازی
• پتانسیل ایجاد شراکت با یک مکان، پارک، جشنواره یا برند دیگر و ادامه دادن مشارکت سودمند دوجانبه

معایب گوریلا مارکتینگ

• خطر شکست در معرض عموم مردم در صورت اجرای ضعیف
• خطر بروز شرایط پیش‌بینی نشده مثل آب‌وهوای بد یا تنش‌های مذهبی و سیاسی
• خطر آزار یا ترس مردم
• خطر بحث‌های قانونی و حقوقی

انواع بازاریابی چریکی

حالا که با مفهوم بازاریابی پارتیزانی آشنا شدیم، می‌توانیم نگاهی کوتاه به بعضی از مؤثرترین انواع آن بیندازیم.

1. بازاریابی محیطی (Ambient Marketing)

در بازاریابی محیطی به روشی مشابه تبلیغات آفلاین سنتی در خیابان، مجله یا تلویزیون، برندها با قرار دادن یک شیء یا تصویر عجیب در محیط‌های عمومی، جلب توجه می‌کنند.

2. انتشار وحشیانه (Wild Posting)

انتشار وحشیانه از پخش کردن تبلیغات کاغذی یا نقاشی کردن تصاویر تبلیغاتی به طور مکرر استفاده می‌کند تا پیام برند بیشتر توی چشم باشد و احتمال واکنش افراد بیشتر شود.

3. کمپین گرافیتی معکوس (Reverse Graffiti)

این کمپین تبلیغاتی در گوریلا مارکتینگ از رنگ غیردائمی برای خلق هنر خیابانی استفاده می‌کند.

اگر هویت برند شما تندخو و سرکش است، گرافیتی معکوس می‌تواند راهی عالی برای جلب توجه مخاطب هدف باشد.

4. بازاریابی مخفیانه (Undercover Marketing)

یکی از بحث‌برانگیزترین انواع بازاریابی چریکی، رویکرد مخفیانه یا آندرکاور است. در این روش بازاریابی، یک پیشنهاد خرید به مصرف‌کننده داده می‌شود، بدون اینکه متوجه شود پیشنهادی به او داده شده.
 

این روش بازاریابی که به عنوان بازاریابی پر سر و صدا (Buzz Marketing) هم شناخته می‌شود، برند در مورد چیزی غوغا به پا می‌کند و بعد این همهمه را به یک جامعۀ واقعی از مصرف‌کنندگان منتقل می‌کند.

5.کمپین پارتیزانی مردمی (Grassroots Guerrilla Marketing)

یک کمپین بازاریابی مردمی بر خلق شور و اشتیاق در دل مشتریان تمرکز می‌کند و امیدوار است که اشتیاق آن‌ها به سطح بزرگ‌تری از جمعیت منتقل شود.

یک کمپین مردمی خوب در عین اینکه خیلی مؤثر است، معمولاً سرعت آرامی نسبت به دیگر انواع بازاریابی چریکی دارد.

6. کمپین پارتیزانی کمین محور (Ambitious Guerrilla Marketing)

در این استراتژی، یک شرکت با پیام تبلیغاتی خود یک رویداد بزرگ را متوقف می‌کند.

این حرکت یک انحراف به‌یادماندنی در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند که بیشترین میزان جلب‌توجه به برند را پدید می‌آورد. با این حال، درست مثل تبلیغات آندرکاور، کمپین پارتیزانی کمین‌محور یک استراتژی پرخطر اما با میزان پاداش بالاست.

7. بازاریابی دزدکی (Stealth Marketing)

بازاریابی دزدکی نسخۀ پذیرفته‌شده‌تر بازاریابی مخفیانه یا آندرکاور است. در این روش گوریلا مارکتینگ، یک برند برای جلب توجه از محصولات با لوگوی خود در یک محیط واقعی استفاده می‌کند.

8. بازاریابی تجربی (Experiential Marketing)

همان‌طور که از اسم این روش بازاریابی مشخص است، بر ارائه تجربه‌ای عجیب و منحصربه‌فرد به مشتریان بالقوه تمرکز دارد. بهترین استراتژی برای بازاریابی تجربی، رویکردی است که موقعیتی به‌یادماندنی را برای مشتریان به وجود بیاورد. موقعیتی که با برندتان یا محصولاتش مرتبط باشد.

9. بازاریابی ویروسی (Viral Marketing)

وایرال مارکتینگ به تولید و انتشار محتوایی با پتانسیل اشتراک‌گذاری بالا می‌پردازد. انتشار تصاویر بحث‌برانگیز، تولید محتوای جذاب و خلق تجربه‌های غافلگیرکننده، همگی پتانسیل ویروسی شدن را دارند.

یک کمپین بازاریابی ویروسی که در فضای دیجیتال اجرا می‌شود، به علت ارزان بودن و جذابیت بالا، در ذات خود نوعی بازاریابی چریکی محسوب می‌شود.

تاریخچۀ بازاریابی چریکی

اصطلاح Guerrilla Marketing برای اولین‌بار در اوایل دهۀ 1980 توسط «جی کنراد لوینسون» نویسندۀ حوزۀ تجارت ابداع شد. او چندین کتاب در مورد تاکتیک‌های چریکی در تجارت نوشت.

کنراد در آن زمان نوشت:

«هدف از بازاریابی چریکی سر و صدا کردن در مورد یک محصول یا برند است. به طوری که احتمال خرید محصولات آن برند توسط مردم یا صحبت در مورد آن با دیگر خریداران بالقوه بیشتر شود.»

البته در آن زمان چشم‌انداز بازاریابی خیلی متفاوت بود. چون هنوز خبری از فضای دیجیتال امروزی نبود و بازاریابی چریکی به شهرها و محله‌ها محدود بود.

اما حالا با تحول بازاریابی سنتی (چاپی، رادیویی و تلویزیونی) به بازاریابی دیجیتال در فضای وب و شبکه‌های اجتماعی، به نظر می‌رسد گوریلا مارکتینگ عصر جدیدی را تجربه می‌کند.
 

3 مثال جالب از بازاریابی چریکی

1. بستنی غول‌پیکر Bounty

شرکت Bounty با قرار دادن یک فنجان قهوۀ غول‌پیکر و یک بستنی بزرگ در حال آب شدن در خیابان‌های نیویورک، راه عجیبی برای تبلیغ محصول خود انتخاب کرد. این برند به تولید خوردنی‌های بزرگ معروف است.

نادیده‌گرفتن این کمپین، برخلاف تبلیغات بیلبوردی یا اینترنتی، به این راحتی‌ها هم نبود.

به هر حال، افرادی که در راه رفتن به محل کار به یک بستنی ذوب شده به اندازۀ تشک خواب برخورد کنند، حتماً می‌ایستند و نگاه می‌کنند.

Bounty به ما یاد داد که برای اجرای بهتر بازاریابی چریکی، باید بزرگ‌ترین مشکلی که محصولات یا خدمات ما حل می‌کنند را شناسایی کنیم. بعد یک راه غیرعادی برای بیان کردن آن پیدا کنیم.

2. پروفایل تیندر ددپول

کاربران شبکۀ اجتماعی Tinder وقتی دیدند ضدقهرمان معروف و افسانۀ کمیک بوک‌ها، Deadpool در شبکۀ اجتماعی تیندر یک پروفایل برای خودش دست‌وپا کرده، واقعاً شگفت‌زده شدند.

ددپول با عکس‌های عجیب و جالبش دیوار چهارم بین بازیگر و مخاطب را شکست و موج جدیدی از استقبال مخاطبین را به سمت فیلم جلب کرد.

مطمئناً شبکۀ اجتماعی تیندر بهترین راه برای ایجاد سروصدا یا buzz نیست. اما همین دسترسی متمرکز به تعداد محدودی از کاربران باعث شد اسکرین‌شات‌های این تبلیغ به سرعت به شبکه‌های اجتماعی دیگر راه پیدا کند.

3. تبلیغات عجیب Frontline

وقتی برای اولین‌بار عکس این تبلیغ را می‌بینید، کمی طول می‌کشد تا متوجه شوید که هم سگ واقعی نیست، هم مگس‌های دور آن!

در واقع سگ یک عکس است که روی کف زمین چاپ شده و مگس‌ها انسان‌هایی هستند که در این مجتمع تجاری قدم می‌زنند. حالا تبلیغ وقتی جالب‌تر می‌شود که می‌بینیم کنار تصویر نوشته شده:

«از سگت دورشون کن!»

(Get Them Off Your Dog)

شرکت «فرانت لاین» که محصولات پیشگیری از کک و کنه برای سگ‌ها تولید می‌کند، کف این فضای بزرگ و عمومی را با این تصویر پر کرد. ازآنجا که این برند می‌دانست افراد زیادی هر روز در آن فضا قدم می‌زنند و تعداد زیادی از مردم از بالا پایین را نگاه می‌کنند، نوعی توهم از سگ و حشره ایجاد کرد که خیلی زود وایرال شد.

آیا تبلیغات چریکی برای برند ما مناسب است؟

تبلیغات چریکی می‌تواند تأثیری ماندگار و احساسی بر جای بگذارد. اما اگر به خوبی اجرا نشود ممکن است نتیجۀ معکوس داشته باشد. اینجا چند سؤال وجود دارد که به شما کمک می‌کنند تصمیم بگیرید آیا این تاکتیک برای برند شما مناسب است یا نه:

• آیا ایده‌ای جالب و جدید برای جذب یا غافلگیر کردن مشتریان بالقوه دارید؟
• آیا ایدۀ شما از فضا یا فرهنگ محلی به شیوه‌ای محترمانه و قانونی استفاده می‌کند؟
• آیا رهگذران می‌توانند در کمپین شما شرکت کنند؟ چطوری؟
• آیا این ایده با جایگاه و هویت برند همخوانی دارد؟
• هدف از پیامی که می‌خواهید به مخاطب منتقل کنید چیست؟
• آیا پیام شما واقعاً بحث‌برانگیز است؟
• آیا می‌توانید نتایج کمپین خود را به شیوه‌ای مستند اندازه‌گیری کنید؟
• آیا محتوای شما پتانسیل ویروسی شدن را دارد؟

به طور معمول، بازاریابی چریکی برای برندهای بزرگی که شرایط مالی و قانونی هدف قرار دادن محیط شهری را دارند، عالی عمل می‌کند. اما این‌طور نیست که برندهای کوچک نتوانند برای گسترش کمپین خود در سطح شهری، ملی یا جهانی از آن استفاده کنند. باز هم تکرار می‌کنیم که همه چیز به خلاقیت محتوا و استراتژی شما بر می‌گردد.

چه چیزی موجب موفقیت کمپین‌های بازاریابی چریکی می‌شود؟

بازاریابی چریکی معمولا جواب می‌دهد چون بیشتر در ذهن افراد باقی می‌ماند و یک روش بازاریابی نامتعارف است. ممکن است روش‌های عادی بازاریابی، کمی خشک و مطمئن‌تر باشند، اما این نتیجه را به دست نمی‌دهند. از طرفی، احتمال اینکه مصرف‌کنندگان با روش‌های بازاریابی چریکی غافلگیر یا شوکه شوند بیشتر است. هدف اصلی کمپین‌های بازاریابی چریکی این است که مخاطب را تحت تاثیر قرار دهند و این روش دقیقا همان کار را می‌کند.
 

اولین گام در بازاریابی چریکی چیست؟

برای تدوین استراتژی بازاریابی چریکی، باید مخاطب خود را بشناسید. اولین گام در بازاریابی چریکی این است که کاملا درک کنید شرکت می‌خواهد خودش را در چه بازاری نشان دهد و چه محصولی را می‌تواند ارائه کند. وقتی بازار را خوب شناختید، می‌توانید تصمیم بگیرید کدام تکنیک بازاریابی چریکی بیشترین تاثیر را بر مصرف‌کننده می‌گذارد.

بازاریابی چریکی در فضای آنلاین

بازاریابی چریکی در فضای آنلاین از استراتژی‌های مختلفی استفاده می‌کند تا تجربه منحصربه‌فرد و به یادماندنی را خلق کند. این نوع بازاریابی، از روش‌های دیجیتالی و جدید استفاده می‌کند تا در فضای اینترنت هم برند و محصولش را معرفی کند.
این رویکرد با ادغام تاکتیک‌های خلاقانه و دیجیتال مارکتینگ، برگزاری کمپین‌های شبکه‌های اجتماعی و حضور آنلاین، سعی می‌کند عملکرد بازاریابی را بالا برده و نتیجه بهتری بگیرد.
 

بازاریابی چریکی در فضای آنلاین روی اینفلوئنسرها و فعالیت در پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی تمرکز دارد تا توجه افراد بیشتری را جلب کند. بازاریابی چریکی در فضای آنلاین را می‌توانید در همه جا ببینید؛ در پست‌های شبکه‌های اجتماعی، در ویدئو‌های آنلاین، در بازی‌های آنلاین و حتی در زندگی واقعی.

نتیجه‌گیری

بازاریابی چریکی با استفاده از روش‌های عجیب، جدید، بحث‌برانگیز، غافلگیرکننده و غیرمتعارف سعی دارد توجه مردم را به سمت یک برند یا محصول جلب کند. انواع بازاریابی پارتیزانی معمولاً کم‌هزینه یا بدون هزینه هستند و بیشتر از پول، نیاز به فکر و خلاقیت تیم بازاریابی دارند. محبوبیت این روش بازاریابی با ظهور فناوری‌هایی مثل تلفن همراه و وب‌سایت‌ها در طول زمان بیشتر شده و همچنان رو به افزایش است.

×